Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а.ҚОдирий номидаги жиззах давлат педагогика институти педагогика-психология кафедраси

Машқ: «Ассотситсия»
Ушбу машқ яқин кишилари ва оила аъзолари ҳақида маълумотлар йиғишга ёрдам беради.
«Ассотситсия» машқи илк ўспиринларнинг шахслараро муносабатлари бўйича психодиагностик хусусиятга ҳам эга. Машқ уларнинг яқин одамлари ва ота-оналари билан ассотситсияла-шувини кўрсатади. Бу машқ иштирокчиларда анча жонланиш ва қизиқиш уйғотиши кузатилади.
Ўйла ва айт, оила аъзоларингдан қайсилари сенда ассотситсия уйғотади?
Навбатдаги машқ илк ўспиринларни атрофдагиларга муносабати ва хоҳиш-истакларини намоён қилишга ўргатади. Бунинг учун «Дўстимга мактуб» машқи тақдим қилинади.
Машқ: «Дўстимга мактуб»
Кўрсатма. Сизга дўстингизга мактуб ёзиш таклиф қилинади. Бунда сиз ўзингиз ҳақингизда дўстингизга ёзишингиз ва тилаклар билдиришингиз мумкин. Сўнгра сиз мактубни ҳат жилдга жойлаштиринг. Мактуб аноним бўлиши мумкин. Охирги машғулотда ҳамма ўз мактубини олади, ўқийди ва тренингдан совға сифатида олиб қўяди.


Машқ: «Кундалик дафтар юритишга ўргатиш»
Кундалик дафтарни «Менинг ғалабам ва муваффақиятларим» мавзуси бўйича юритиш тренинг иштирокчиларининг ҳар кунги ишларини ҳамда бошқаларнинг ҳатти-ҳаракатларини таҳлил қилишга имкон беради. Иштирокчиларга кундалик дафтар юритишни мустақил бошлашлари таклиф этилади. Улар кундалик дафтарда ўз ҳолатлари, кечинмалари, туйғулари ҳақида ўз таассуротларини ёзиб боришлари лозим. Дастлаб ҳар бир иштирокчига қоғоз берилиб, қуйидаги гапларни якунлаш сўралади:
Мен тренингга келганимда...
Менга ёққан нарса...
Менда айтиш хоҳиши йўқ ...
Мен машғулотларда... ... ...лар ҳақида кўпроқ билиб оламан.
Мен ҳозир ... ... ...ни ҳис қиляпман.
Тренингдан сўнг менинг кайфиятим ... ...
Бу сафар мен ... ... ...га ҳаракат қиламан.
Мен навбатдаги учрашувда ... ... ...ни исбот қиламан.
Албатта, ушбу психологик тренинг натижаларини иштирокчи-ларнинг кайфияти ҳамда хоҳиш-истаклари орқали аниқлаш мумкин. Бунинг учун ҳайрлашув ритуалларига ҳам эътибор қаратиш лозим. Гуруҳ аъзолари доира бўлиб тик турадилар. Тренер қўлини олдинга чўзиб, «Ҳаммангизга раҳмат!» деб айтади. Сўнгра бошқа иштирокчи тренернинг қўлига қўлини қўяди ва «Бугун зўр бўлди!» дейди, қолганлар ҳам ўз истакларини шу тарзда баён қиладилар. Тилаклар айтиб бўлингач, қўллар бирлаштирилади, тренер иштирокчилар билан ҳайрлашади ва ҳамма тарқалади.