Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а.ҚОдирий номидаги жиззах давлат педагогика институти педагогика-психология кафедраси

2-машқ: «Танишиш»
Тренернинг кўрсатмасига биноан, унинг ўнг ёки чал томонидан турган иштирокчилардан биттаси ўз исмини айтади, иккинчи иштирокчи эса биринчининг ва ўзининг исмини айтади. Тренингнинг 3 иштирокчиси бирнинчининг, иккинчининг ва ўзининг исмини айтадаи ваш у тарзда танишув охиригача давом этади. Тренингнинг охирги иштирокчиси биринчидан бошлаб гуруҳ аъзоларининг ҳаммасининг ва ўзининг исмини айтади. Гуруҳ аъзоларининг бир-бири билан танишиши шу тарзда рўй беради.
3-машқ: «Ассосиасия»
Гуруҳ аъзоларидан бири ихтиёрий равишда танланиб, қатнашчиларнинг исмини айтади, сўнг бир қатордан тартиб Билан ҳамма иштирокчиларнинг исмини айтиб чиқиши мумкин. У исмларни шундай оҳангда айтиши керакки, бу оҳанг унинг фақатгина номини айтаётган кишига нисбатан муносабатини ифодаласин. Шундан кейин у нималарни ҳис қилганлигини тушунтириб беради. Тренер иштирокчиларнинг ҳар бири ўз исмини этишган чоғида қандай туйғуларни, юксак кечинмаларнинг юзага келганлиги хусусида шахсий мулоҳазаларини билдирадилар. Тренер оҳанг ифодаланиши, темпи, частотаси, тембрига биноан шошмай мулойим, дўстона, самимий, илиқ кайфият Билан олиб боради.
Ўйиннинг мақсади-хулқдаги салбий ўзгаришларнинг мохиятини илмий тушуниш, бу салбий ўзгаришларнинг олдини олиш, бартараф қилиш билан боғлиқ кўникма ва малакаларни шакллантириш.
Ўйиннинг вазифалари:
-психологиядан ва педагогикадан олинган билимларни мустахкамлаш;
-тарбияси оғир ўқувчилар билан ишлаш усули ва методларини ўрганиш;
-хулқдаги салбий ўзгаришларнинг илмий жиҳатдан баҳолашга ўрганиш;
-замонавий тарбия методларини ҳаётга татбиқ қилишга ўргатиш.
Ўйинни ўтказиш учун барча талабалар ўзлари амалиётда бўлган билим юрти ўқувчиси ёки ўзининг гуруҳдошига психологик ҳарактеристика ёзиб келадилар, Дарснинг биринчи ярмида шу ҳарактеристикалар, уларнинг камчиликлари, ютуқлари муҳокама қилинади (3-4 ҳарактеристикани муҳокама қилиш етарли). Кейин талабалар ўзаро ролларни ("тарбияси қийин ўқувчи", "унинг отаси", "акаси", "яқин дўсти", "синф рахбари", "психолог", "билим юрти рахбари", "котиб", "врач" ва хокаъзо) бўлиб оладилар."
Ҳар бир талабага унинг вазифаси тушунтирилади. Қолган талабалар эса экспертлик вазифасини бажарадилар. Улар ўйин давомида йўл қўйилган ҳатоларни ёзиб борадилар. Масалан, "ўқувчига" "ота-онага" тўғри савол берилдими тўғри диагноз қўйилдими, “ўқувчининг” хулқини тўғри баҳоладиларми, тасия қилинган ишлар мақсадга мувофиқми ва ҳакозо.
Ўйин давомида психология фанидан олинган билимларни кенг қўллашга эришиш керак. Шахс, темперамент, ҳарактер, ўсмирлар психологиясига боғланган темаларни амалда қўллай олиш лозим.
Гуруҳ талабаларининг қизиқишларини, имкониятларини ҳисобга олган ҳолда ўйин турли шакл ва вариантларида ўтказилиши мумкин.
Психологик-педагогик консилиум куйидагича ўтишии мумкин (қисқача баён қиламиз)
Психологик-педагогик консилиум ўтказиш учун талабалар ўзаро ролларни бўлишиб оладилар ва тайёрланади.
Кенгашни "раислик қилувчи" очиб беради. У кенгашга нечта усмир ва нима учун таклиф қилингани, қилиниши зарур бўлган ишлар ҳақида маълумот беради. Кенгаш аъзолари билан таништириб чиқади (агар янги кишилар бўлса). Кейин "синф рахбари"га сўз беради.
"Синф рахбари" олдиндан тайёрланган ҳарактеристикага асосланиб ўқувчининг хулқи, ҳарактери, темпераменти, қизиқишлари, ўқишга бўлган муносабати, уйда ўзини тутишии, дарсда ва дарсдан бўш вақтларни ким билан, қайерда ўтказиши ва хокаъзолар ҳақида батафсил маълумот беради. "Синф рахбари" иложи борича "ўз ўқувчиси"ни тулик тарифлашга, хулқдаги салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи сабабларни очиб беришга ҳаракат қилиши лозим.
Кейин кенгашга ўқувчининг "ота-онаси" таклиф- қилинади. Кенгаш аъзолари уларга мулойимлик, одоблилиқ билан, жуда эхтиёж бўлган ҳолда савол берадилар. Улар боланинг ривожланиши қандай кечганини босқичма-босқич муҳокама қиладилар. Масалан: тўғрик вақтида ёки кейинрок жароҳатиланиш, лат ейиш, заҳарланиш каби вокеалар бўлганми? Оилада нечанчи фарзанд? Акалари, опалари, сингиллари, уқалари билан қандай муносабатда? Ота-оналари билан муносабати қандай?
Шу тартибда барчанинг консилиум аъзоларининг фикрлари эшитилади ва юқорида кўрсатилган назарий билимлардан фойдаланиб тавсиялар ишлаб чиқилади.