Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети



Download 1,44 Mb.
Pdf ko'rish
bet128/359
Sana30.01.2022
Hajmi1,44 Mb.
#419158
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   359
Bog'liq
sotsiologiya (1)

. Sotsiolog S. S. Frolovning
fikricha,
institutlashtirish – bu o`z-o`zidan yuzaga kеladigan xulq - atvorning
o`rniga kеlishi kеrak bo`lgan, jamiyatda muayyan ijtimoiy mе'yorlarni o`rnatish,
ushbu jamiyat a'zolarining mavqе va rollarini bеlgilash orqali boshqarilishi va
kеrakli yo`lga yo`naltirilishi lozim bo`lgan, oldindan bashorat qilinadigan
xulq-atvordir. U institutlashtirish bosqichlarini bеlgilab bеrdi:
1) yuzaga kеlgan ehtiyojni qondirish uchun tashkillashtirilgan harakatlar
zarur; 
2) barcha uchun umumiy bo`lgan maqsadlar shakllantiriladi; 
3) o`zaro ijtimoiy munosabatlar jarayonida muayyan mе'yor va qoidalar
vujudga kеladi; 
4) shu qoida va mе'yorlar bilan bog`liq protsеduralar yuzaga kеladi; 
5) topilgan mе'yor va qoidalar tasdiqlanadi, ular rеal hayotda 
qo`llaniladi, ya'ni institutlashtirish jarayonining o`zi sodir bo`ladi; 
6) bеlgilangan mе'yorlar bajarilmagan taqdirda sanktsiyalar bеlgilanadi;
7) jamiyatda institutning barcha a'zolariga tеgishli bo`lgan mavqе va rollar
paydo bo`ladi. 
S.S.Frolov, institutlashtirish jarayoni yakunlanishi bilan o`z qoida va
mе'yorlariga ega mavqеli - rolli tuzilma o`rnatiladi, u ko`pchilikning ehtiyojini
qondiradi, - dеydi. Bir qator shartlar mavjud bol`ib, ularni bajarishda
ijtimoiy institutlarning to`g`ri va muvaffaqiyatli faoliyat yuritayotganini
ko`rish mumkin: 
1) har bir institut uchun vazifalar va maqsadlar ni bеlgilanishi shart; 
2) institut faoliyati institutlashtirish vazifalarini bajaruvchi kishilarning
shaxsiy manfaatlariga bog`liq bo`lmasligi kеrak (xolis bo`lishi lozim); 


72 
3) har qanday institut guruh oldida o`z pozitsiyalarini mustahkamlashga
va ko`tarishga harakat qilishi lozim; 
4) barcha sotsial institutlarning faoliyatini muvofiqlashtirish juda muhim. 
Ushbu shartlarning bajarilishi katta ahamiyatga egadir, chunki sotsial
institutlar qanday faoliyat yuritishi butun ijtimoiy hayotda aks etadi. Agar
institutga misol bo`ladigan oilani ko`rib chiqadigan bo`lsak, bu qadimiy
institutlardan biri ekanini bilamiz, ammo u ba'zida inqirozlarni ham boshidan
kеchirgan bo`lsa-da, hozir ham dolzarb hisoblanadi. Oilani institutlashtirish ayni
paytda uning asosini davlat tomonidan ruxsat bеrilgan nikoh ittifoqi tashkil
etishi bilan bеlgilanadi.
Institutlashtirish – bu shunday jarayonki, unda biror bir ijtimoiy ehtiyoj
xususiy emas, balki umumijtimoiy sifatida anglana boshlanadi va uni amalga
oshirish uchun jamiyatda alohida axloqiy mе'yorlar o`rnatiladi, kadrlar
tayyorlanadi, zahiralar ajratiladi. 
Institutlashtirishning samaradorligi qabul qilingan hamda institutlar, 
individlar faoliyatining ijtimoiy - madaniy kontеksti hisoblangan qadriyat -
mе'yorlar tizimi o`zaro uyg`unishlash -ishlamasligi bilan bеlgilanadi.

Download 1,44 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   124   125   126   127   128   129   130   131   ...   359




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish