Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райҳон беруний номидаги тошкент давлат техника университети

6.3 Капитал траншеялар тизими
Замонавий карьерларда поғоналар сони 15 ва ундан ҳам кўп бўлиши мумкин. Карьернинг барча горизонтларини очишни таъминлайдиган капитал траншеялар мажмуи капитал траншеялар тизими деб аталади.
Карьер майдонида жойланиши ва ўз-аро технологик боғланиши бўйича капитал траншеялар тизимига кирувчи траншеялар алоҳида якка, умумий ҳамда гуруҳ траншеялар кўринишида бўлиши мумкин.

6.5 – расм. Карьер майдони ташқарисига (а), ичига (б) жойлашган алоҳида капитал капитал траншеялар тизими.

6.6 – расм. Карьер майдони ташқарисига (а), ичига (б) жойлашган умумий капитал траншеялар тизими.

6.7 – расм. Карьер майдони ташқариси (а), ичига (б) жойлашган гуруҳ капитал траншеялар тизими.
Агар карьер майдони алоҳида капитал траншеялар тизими билан очилса, ҳар бир ишчи горизонт алоҳида капитал траншея билан очилади ва ўз-аро технологик боғланмайди (6.5-расм). Бунда юк потоклари ҳам ўз йўналишларига эга бўлади. Карьер майдони умумий капитал траншеялар тизими билан очилганда эса, юк потоклари йўналиши бўйича марказлашган бўлади (6.6-расм).
Карьер майдони капитал траншеялар гуруҳи тизими орқали очилганда барча поғоналар сифат ёки бошқа белгилар асосида (масалан, қоплама жинс поғоналари гуруҳи ва фойдали қазилма поғоналари гуруҳи) бир неча гуруҳларга ажратилади. Ҳар бир поғоналар гуруҳи ўзининг умумий капитал траншеялар гуруҳи билан очилади (6.7-расм).
Карьер майдонини капитал траншеялар гуруҳи билан очиш карьер майдонининг алоҳида ва умумий капитал траншеялар билан очишнинг белгиларини ўз-аро бирлаштириб, улар ўртасидаги оралиқ ҳолат ҳисобланади.
Зарурат туғилганда карьер майдонини умумий жуфт капитал траншеялар тизими орқали очилади. Бунда поғоналар иш фронти бир йўналишга эга (сквозной) бўлиши таъминланади ва битта траншея очилган горизонтга бўш транспорт воситаларини кириб келишига, иккинчиси эса кон массасини транспорт қилишга хизмат қилади (6.1 расм,г).