Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. У. Бурханов, Х. Х. Худойқулов

6.3. Қимматли қоғозларнинг уюшган ва


уюшмаган бозорлари

Қимматли қоғозларнинг уюшган бозори – бу қимматли қоғоз-лар билан фонд бозори доирасида уюшган тарзда савдо қилиш соҳасидир. Фонд биржаси қимматли қоғозлар билан фонд бир-жаси доирасида савдо қилиш учун шарт–шароитларни таъмин-ловчи алоҳида муассаса бўлиб, унда савдо фақат қимматли қо-ғозлар бозорининг профессионал иштирокчилари томонидан махсус қоидалар бўйича олиб борилади.

Фонд биржаси – бу энг яхши қимматли қоғозлар бозоридир. Биржа савдоларида иштирок этиш учун фақат маълум йил мо-байнида барқарор молиявий–хўжалик мавқеига, салмоқли низом жамғармаси ва активлар ҳажмига эга бўлган, шунингдек, биржа томонидан белгиланган айрим бошқа талабларга жавоб беради-ган эмитентларнинг акцияларига рухсат этилади. Ўзбекистонда қимматли қоғозларнинг биржа бозори иккита муассаса орқали амалга оширилади. Булар – «Тошкент» Республика фонд биржаси ва унинг вилоятлардаги 13 та бўлинмаси, у корпоратив қимматли қоғозлар савдосини ташкиллаштиради ҳамда Республика валюта биржасининг фонд бўлими, у давлат қисқа муддатли облигацияла-рининг савдоси бўйича ихтисослашган.

Ўзбекистондаги акциялар биржа бозорининг ўзига хос хусу-сияти шундан иборатки, унинг катта қисми давлат корхонала-рини хусусийлаштириш натижасида барпо этилган, акциядор-лик жамиятларининг қимматли қоғозларини бирламчи сотиш бў-йича тузилган битимлари ташкил этади.

197

МОЛИЯ БОЗОРИ ВА ИНВЕСТИЦИЯЛАР

Мамлакатимиз фонд бозорининг «Тошкент» РФБ уюшган биржа айланмаси йилдан-йилга ўсиб бориш тенденциясига эга (6.1-жадвал).

	6.1-жадвал