Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

19-ж а д в а л 
«АВС аксионерлик жамиятида маҳсулот сотиш ҳажмига таьсир этувчи 
омиллартаҳлили (м. сўм) 
Кўрсаткичлар 
Шарт
ли 
белги 
Ҳисобот йили 
Фарқи 
(-,+) 
Сотиш 
ҳажмига 
Таьсири 
Бизнеср
ежада 
Ҳақиқатд
а 
1. 
Тайёр маҳсулот йил 
бошига қолдиғи 
Йб 
367847 
563974 
+19612
7 
+ 196127 
2.Ишлаб чиқарилган товар 
маҳсулоти 
Т 
2117539 2515931 
+39839
2 
+398392 
жами (1 сатр+2 сатр) 
Х 
2485386 3079905 
+59451 +594519 
3. Сотилган маҳсулот 
Ст 
2367492 3040381 
+67288
9 
Х 
4. Тайёр маҳсулотнинг йил 
охрфига қолдиғи 
Йо 
117894 39524 
78370 +78370 
Жами (3 сатр+4 сатр) 
Х 
2485386 3079905 
+59451
9 
+78370 
Маҳсулот сотиш ҳажми 3040381 минг сўмни ташкил этиб, режага нисбатан 672889 
минг сўмга ортган. Сотиш ҳажмига қуйидаги омиллар таьсир этган. 
Ст=Йб+ТЙо 
1. Тайёр маҳсулотнинг йил бошига бўлган қолдиғинингўзгариши. 
2. Ишлаб чиқарилган товар маҳсулоти. 
3. Тайёр маҳсулотнинг йил охирига бўлган қолдиғининг ўзгариши. 
Сотиш ҳажмига таьсир этувчи омиллардан иккитаси, яьни тайёр маҳсулотнинг йил 
бошига қолдиғи (Йб) ва ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг (Т) режага нисбатан ўзгариши 
бевосита ва билвосита таьсир этади. Бу кўрсаткичларнинг (Йб,Т) ортиши сотиш 
ҳажмининг ҳам ортишига, режага нисбатан камайишига олиб келади. 
Йил охиридаги (Йо) тайёр маҳсулот сотиш ҳажмига тескари таьсир этади, ортиши 
сотиш ҳажмининг камайишига, камайиши сотиш ҳажмининг ортишига олиб келади. 
1. Йил бошидаги тайёр маҳсулот қолдиғининг режага нисбатан 196127 минг сўмга 
ортиши туфайли сотилган маҳсулот шу суммага кўпайди. Бу омилнинг ҳиссаси 29,15 % 
(196127х100:672889) ни ташкил этади. 
2. Ишлаб чиқарилган товар маҳсулотининг режаси 118,81% га бажарилган, яьни 
режанинг 18,81% га ортиги билан бажарилиши туфайли маҳсулот ҳажми 398392 минг 
сўмга ортган. Шу суммага сотилган маҳсулот ҳажми ҳам кўпайган. 
3. Йил охиридаги тайёр маҳсулот қолдиғи режадаги 117894 минг сўмдан ҳақиқатда 
39524 минг сўмга қадар, яьни 78370 минг сўмгача камайган. Бу фоиз ҳисобида 11,65 % 
(78370х100:672889) ни ташкил этади. 
Йил охиридаги қолдиқнинг камайиши туфайли реализация ҳажми 78370 минг сўмга 
кўпайган. 
 
 
 
 
 
 

---

20жадвал