Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

Сарф «меьёри» ва материал «баҳо»сининг ўзгаришини материаллар харажатига 
таьсирининг (занжирли боғланиш усулида) таҳлили 
Кўрсаткичлар 
Материал харажатлари 
Фарқи (+,-) 
Режа, 
режадаги 
сарф меьёри 
режа 
баҳода 
Ҳақиқий, 
ҳақиқий 
сарф 
меьёри 
ҳақиқий 
баҳода 
Шартли, 
ҳақиқий 
сарф 
меьёри 
режа 
баҳосида 
Шу жумладан: 
Жами 
(3-2) 
Сарф 
меьёрининг 
ўзгариши 
ҳисобига 
(4-2) 
Материал 
баҳосини
нг 
ўзгариши 
ҳисобига 
(3-4) 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Навли пўлат 
46,34 
52,76 
47,56 
+6,42 
+1,22 
+5,20 
Пўлат трубалар 
4,58 
4,45 
4,31 
-0,13 
-0,27 
-0,14 
Жами 
50,92 
57,21 
51,87 
+6,29 
+0,95 
+5,34 
«А» маҳсулотини ишлаб чиқариш учун сарфланган материаллар харажати режага 
нисбатан 6,29 сўмга ортган. Шундан 5,34 сўми материаллар баҳосининг ортиши эвазига, 
қолган 0,95 сўми эса сарф меьёрига риоя қилмаслик туфайли юз берган. Материаллар 
баҳоси навли пўлат бўйича 5,2 сўмга, пўлат трубалар бўйича 0,14 сўмга ортган. Сарф 
меьёри навли пўлат бўйича режага нисбатан ортган ҳолда пўлат трубалар бўйича иқтисод 
қилинган. Таҳлил давомида ҳар иккала омилни режага нисбатан ўзгариш сабаблари 
аниқланади. 
Сарф меьёрининг ўзгаришига асосан қуйидагилар таьсир кўрсатиши мумкин: 
1. Дастгоҳларнинг техник жиҳатдан носозлиги; 
2. Хом-ашё сифати; 
3. Ишчининг малакаси. 
Материал баҳоси ўзгаришига қуйидаги сабаблар таьсир кўрсатган бўлиши мумкин: 
1. Хомашё йетказувчи базаларни узоқ ёки яқин жойлашганлиги; 
2. Транспорт турларининг ўзгариши; 
3. Давлат томонидан материал нархининг ўзгартирилиши.