Ўзбекистон республикаси олий ва махсус таълим вазирлиги

хомакиларнинг 
юқори аниқлигига ва юзалари силлиқлигига эришиш мумкин
.
Болғалаш ва 

---

8 
штамплаш жараѐнларини такомиллаштириб, механик ишлов бериш билан 
солишитириб бўладиганва ундан ҳам юқори аниқлигига ва сиртлар 
тозалигига эришилади. Штамплашнинг махсус турларида қўшимча ишлов 
бермасдан тайѐр деталларни олиш таъминланади. Кўпчилик қуйишнинг 
махсус усулари (металл қолипларга қуйиш, қобиқли қолиплар ѐрдамида 
қуйиш, босим остида қуйиш) хомаки ўлчамларининганиқлигини 12...15 
квалитетгача, юзалар тозалигининг ғадир-будурлигиниRz = 6,3…3,2мкм гача 
етказиш имконеини беради.
Хомаки олиш усулини танлашда иложи борича 
мавжуд асбоб–
ускуналарнинг 
имкониятларидан
фойдаланиш 
лозим. 
Мавжуд 
ускуналарнинг қуввати ва технологик имкониятлари баъзи ҳолларда хомаки 
турларини белгилайди, айниқса хомакиларни марказдан қочма қуйиш, босим 
остида қуйиш, иссиқ ҳолда ҳажмий штамплаш усуллар ѐрдамида 
тайѐрлашда. Масалан, корхонада ротацион болғалаш машиналар бўлса, 
деярли механик ишлов бермасдан поғонали валларни олиш мумкин. Худди 
шунга эришиш мумкин, агар цехда жуфтли таъсир берувчи механик пресслар 
ѐки ажраладиган матрицаларда деталларни штамплаш учун мўлжалланган 
гидравлик кўп поғонали пресслар бўлса.Корхонада пресслар бўлса иссиқ 
ҳолда ҳажмий штамплашдан кейин хомакиларни прессларда тўғирлаш 
мумкин бу механик ишлов бериш учун қўйим қийматини анча камайтиришга 
имкон беради.
1.3.
 
МЕХАНИК ИШЛОВ БЕРИШ УЧУН ҚОЛДИРИЛГАН 
ҚУЙИМЛАР 
 
Хомаки ўлчамлари тайѐр деталл ўлчамларидан қўйимва орттирма 
қийматига фарқ қилади. Қўйим қиймати хомаки ва деталнинг бир бирига 
геометрик мос келишини белгилайди ва талаб қилинган аниқлигига, 
хомакини олиш усулига, кейинги механик ва термик ишлов беришга, буюм 
материалига ва бошқа омилларга қараб аниқланади.