Ўзбекистон республикаси олий ва махсус таълим вазирлиги

аниқлиги бўйича учинчи синф
даги қуймалар олинади, қачонки 
қуймалар дастаки усулда қумли қолипларга ѐки машиналарда координата 
плиталар ѐрдамида қуйиб олинса. Бу усул доналаб ва кичик сериялаб ишлаб 
чиқаришда мураккаб ва оддий шаклли, майда ва йирик қуймаларни олишда 
кенг қўлланилади. 

---

26 
Қуймаларнинг конструктив жиҳатлари мураккаблик гуруҳи билан 
белгиланади. Бу жиҳатдан қуймалар мураккаблик бўйича бешта гуруҳга 
бўлинади.
I – гуруҳга
шакли оддий бўлган қуймалар киради: ясси, доиравий ѐки 
ярим доиравий; ташқи юзалар – силлиқ ѐки баланд бўлмаган қовурғалар, 
бўртмалар, тешиклар, чуқурликлар бўлган жисмлар. Ташқи юзалар 
стерженсиз ѐки ечиладиган қисмларсиз шаклланади. Ички бўшлиқлар чуқур 
эмас; оддий стержен ѐрдамида қуйилади; ички юзалар силлиқ, чуқурларсиз 
ишланади. 
II – гуруҳга
ясси, доиравий ва ярим доиравий оддий геометрик 
шакллардан ташкил топган қуймалар, очиқ қутилар каби қуймалар киради. 
Ташқи юзаларнинг шакли ясси ѐки эгри чизиқли, уларда оддий кўринишдаги 
қовурғалар, уюмлар, кронштейнлар, фланецлар бўлади. Хомакининг баъзи 
жойлари стерженлар ѐрдамида қуйилади. Ички бўшлиқлар узун ва баланд 
оддий шаклли бўлади. 
III – гуруҳга
очиқ қути кўринишдаги сферик, ярим сферик, цилиндр ва 
бошқа шаклдаги қуймалар киради. Ташқи юзаларнинг шакли ясси ѐки эгри 
чизиқли, уларда муракаб кўринишдаги қовурғалар, уюмлар, кронштейнлар, 
фланецлар бўлади. Қуймаларнинг бир қисми стерженлар ѐрдамида қуйилади. 
Ички бўшлиқлар нисбатан мураккаб геометрик шакллардан ҳосил бўлиб, 
узун ѐки баланд бўлади. 
IV – гуруҳга
ѐпиқѐки қисман очиқ қути ва цилиндр кўринишдаги 
қуймалар киради. Ташқи юзалар шакли эгри ва ясси чизиқли, уларда ѐпишиб 
турган кронштейн, фланец, қувур каби конструктив элементлар бўлади. 
Юзаларнинг кўпчилиги стерженлар ѐрдамида ҳосил бўлади. Ички 
юзаларнинг шакли мураккаб бўлиб, улар бир – икки қаватдан иборат бўлади.