11
Мойни мисцеллада рафинация килиш, усулни афзаллиги, технологик
схема, қўлланилган ускуналар ва технологик кўрсаткичлар.
3.4. Адсорбцияли рафинация. Табиий пигментлар иа уларнинг
хоссалари. Абсорбция жараёнининг максади ва моҳияти. Ёғ-мой сифатида
ишатилаётган сорбентлар, уларни активлаштириш. Ёғларни қаттиқ
адсорбентлар билан оклашнинг технологик шароитлари. Ёғларни оқланган
кимёвий усуллари. Ёғдан оқловчи сорбентни ажратиб олиш. Ёғларни
оқлашни узлуксиз усуллари: Де-Смет, Альфа-Лаваль, Окрим, Спейшим ва
бошқалар, кўлланаётган ускуналар, технологик кўрсаткичлар.
Рапс ва горчица мойини рафинация килиш. Махсар мойини рафинация
қилиш. Кунжут мойини рафинациялаш. Соя, зиғир, каноп мойларини
рафинация қилиш. Гидрогенланган ёғларни ва хайвон ёғларини рафинация
қилиш.
3.5.
Мойларга (ёғлар) хамроҳ булган таъм ва ҳид берувчи моддаларни
йўқотиш-дезодорация. Жараённинг мақсади ва мохияти. Ҳид ва таъм берувчи
моддаларнинг пайдо бўлиш манбалари ва уларни ҳосил бўлиш. Жараённинг
назарияси хақида бирмунча фикрлар. Жараённинг асосий кўрсаткичлари
орасидаги боғлиқлик. Дезодорацияда кечаётган жараёллар. Дезодорациянинг
технологик шароитлари. Дезодорация жараёнига таъсир қилувчи айрим
омиллар. Ёғ ва мойларни дезодорациялаш усуллари. Ёғ ва мойларни таъми ва
ҳидини реверсияси. Дезодорацияланган ёғларни органик баҳолаш.
Ишқорсиз рафинация. Унинг мақсади ва мохияти. Озука саломасини
ишқорсиз рафинациялашни ўзига хослиги.
3.6. Мойларни гидрогенлаш жараёнини назарий асослари. Гидрогенлаш
жараёнининг мақсади ва моҳияти. Мойларни каталитик гидрогенлашни
механизми ва кинетикаси. Суюқлик фазасида гетероген катализнинг
хусусиятлари.
Гидрогенлаш
реакциясини
активланиш
энергиясига
катализаторни таъсири. Катализнинг мультиплет назарияси.
3.7. Ёғларни глицерид таркибини ҳосил бўлишидаги умумий
қоидалари. Чексиз даражаси, молекуляр масса ва бошқалар билан фарқ
қиладиган ёғ кислоталар ацилларини гидрогенлаш тезлиги. Табиий ёғ ва
мойларни таркиби ва консистенцияси. Гидрогенланган ёғларнинг ва
консистенцияси. Жараённи селективлигига гидрогенлаш шароитининг
таъсири. Тўйинмаган ёғ кислоталарни селектив гидрогенлаш. Катализатор
табиати, миқдори ва ҳарорати гидрогенлаш тезлигига таъсири.
Гидрогенлашда селективликни миқдорий баҳолаш.
3.8. Туйинмаган ёғ кислоталари этилен боғларининг ўзгариши ва цис-
транс изомеризацияси. Бу жараённи гидрогенлаш механизми билан
боғлиқлиги. Гидрогенлаш жараёнида диенларни ҳосил бўлиши ва уларнинг
олеин кислотасининг позицион изомерларига айланиши. Транс-изомерларни
ҳосил бўлишини микдорий баҳолаш. Гидрогенлаш жараёнида нохуш
реакциялар. Ёғ кислоталарнинг тузларини ҳосил бўлиши. Туйинмаган ёғ
кислоталарнинг
демиризацияланиш,
циклизацияланиш
ва
полимеризацияланиш реакцияларининг бориши.
Do'stlaringiz bilan baham: |