Ўзбекистон республикаси олий мажлис сенати аграр, сув хўжалиги масалалари ва экология

Бегона утларга қарши курашиши.
Шолини суғориш ва озиқлантиришдан ташқари, бегона 
ўтларга қарши курашилади, яъни улар қўлда ўталади ѐки кимѐвий усулда йўқотилади. 
Шоли экилгандан 20-25 кундан кейин, яъни ўсимликнинг бўйи 10-15 см га етганда (туплаш 
бошланганда) биринчи марта қўлда ўтоқ қилинади. Иккинчи ўтоқ тупланиш даврида, учинчи ўтоқ
найчалаш даврида ўтказилади. Бегона ўтларга қарши ишлатиладиган гербицидлардан пропенад (3.4-
дихлор пропионанилид) ва чет мамлакатларда чиққан ―Базагран‖ шулар жумласидандир. Препаратлар 
икки марта пуркаладиган бўлса, майсалар тўлиқ чиққанда 5 кг/га, тупланиш бошланганда 7 кг/га 
сарифланади. 
Касалликлари, зараркунандалари. 
Шолипоялардаги мавжуд бўлган зараркунандаларга қарши 
40% метофос 0,5-0,75 кг/га, 0,3% анабазин сульфат, 0,1% хлорофос пуркалади.
Шолида прикуляриоз, гельминтоспориоз, илдиз чиришимайсалар фузариози, бактериал куйиш, 
бактериал сўлиш касалликлари учрайди. Буларга қарши фунгицидлар қўлланилади.
Ҳосилни ўриб-йиғиб олиш. 
Тўла пишган шолининг бошоқчалари шу нав учун хос рангга киради, 
аммо тирноқ билан қирқилади ва эзилганда қуруқ ѐрма ҳосил бўлмайди. Дон намлиги 14-15% га камаяди. 
Мум ва тўла пишиш фазалари 16-18 
о
С да яхши ўтади. Пишиш фазаси 30-40 кун баъзан ундан ҳам кўп 
давом этиши мумкин ва навга, тупроққа ва сув ҳароратига боғлиқ бўлади. Ҳосилни йиғишда асосий усул 
комбайнда олдин ўриб, кейин йиғиб олиш, айрим ҳолларда комбайн бевосита ўриб янчишдир. Шкнингдек, 
кичик-кичик полларда ҳосил қўлда ўриб олишдан иборатдир. Шолини ўришда рўвакларнинг учки 
қисмидан бошоқчалар етилишига қараб ўрилади. Дон учун шоли ўсимлиги 75% рўвакларнинг ўрта 
қисмидаги бошоқчалар етилганда, уруғлик учун эса камида 90-95% етилганда ўрилади. Кеч ўриш доннинг 
тўкилишига, вазнининг камайишига ва шу билан ҳосилнинг нобуд бўлишига сабаб бўлади. 
Ҳосилни йиғиштиришда комбайинлардан ―CAZE‖, ―CLASS‖, ―Дон‖ лардан фойдаланилади.