Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги

Капитални экспорт қилиш

Бутун дунё	865,0	648,9
Саноати ривожланган мамлакатлар	636,0	594,7
Ривожланаётган мамлакатлар	208,0	52,3
Марказий ва Шарқий Европа мамлакатлари	22,9	1,9

БХИнинг дунё бўйича оқимига салбий омилларнинг таъсири бўлишига қарамасдан, у йилдан йилга ўсиб бориб 2001 йилда уни четга чиқариш 648,9 млрд.долл.га тенг бўлиб, жалб этиш эса 865 млрд.долл.ни ташкил этди. БХИнинг дунё бўйича оқимига таъсир этувчи салбий омилларга қуйидагилар киради:

• 
  Осиё мамлакатларидаги (Японияда ҳам) иқтисодий инқироз;
  
• 
  Осиё, Россия ва Лотин Америкаси молия бозорларининг беқарорлиги;
  
• 
  банклар томонидан бериладиган кредитлар сонининг қисқариши;
  
• 
  халқаро савдо ҳажмининг қисқариши;
  
• 
  хом ашё товарларига (айниқса нефтга) бўлган нархларнинг пасайиши;
  
• 
  хусусийлаштириш улушининг пасайиши;
  
• 
  ортиқча ишлаб чиқариш кучларини (айниқса автомобилсозликда) пайдо бўлиши.
  

Агар нисбатан йирик капитал экспортерлари ва импортерларини ажратадиган бўлсак, бир қарашда ҳаммаси одатдагидек туюлиши мумкин. Улар таркибига ривожланган мамлакатлар кириб, улар ҳар йилги норасмий йиғилишларида жаҳон иқтисодиётига муҳим таъсиp кўрсатувчи қарорлари билан ажралиб туришади. (6.3.-жадвал). Аммо бу кўриниш унчалик тўғри эмас, чунки импортерлар орасида Япониянинг улуши жуда ҳам паст даражада. Бунга унинг олиб борадиган анъанавий сиёсати сабабчидир. Импортерлар шароитида ўзининг доимий ўрнига ҳозир Хитой, Испания, Австралия, Голландия, Белгия, Люксембург каби мамлакатлар эга бўлишмоқда. Асосий экспортерлар сифатида эса Гонконг (Хитой) ва Хитой сингари мамлакатлар чиқишмоқда.

6.3.-Жадвал