Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Apologetlar xristianlik tarixida 1 va III asrlarda vujudga keldi
. Apologetika so‗zining 
lug‗aviy ma‘nosi «himoya qilish», — demakdir. Apologetlar hukumatning xristianlikka bo‗lgan 
dushmanligini bartaraf qilishga, Rim davlatining xristianlikni ta‘qib qilishi hech qanday oqlashga 
loyiq emasligini isbotlashga harakat qilganlar, o‗z asarlarida mushriklik (ko‗p xudolik) 
adabiyotlaridan olingan bahslashish (dialog) shaklidan, yoki apologetikaning mumtoz shaklidan 
foydalanganlar. 
Apologetlar asarlarida ikki an‘ana yaqqol sezilib turadi. YA‘ni inkor qilish va tasdiqlash. Ular 
eng avval mushriklar tomonidan xristianlikka qo‗yilgan ayblar — g‗ayriodatiy harakatlar, 
dabdababozlik kabilarni inkor qilganlar. Xristianlikning sofligini esa tasdiqlaganlar. Bu sohada 
YUstinning «Birinchi apologeya», «Ikkinchi apologeya» asarlarini, Tulean va Anaksagor kabi 
faylasuflar faoliyatini ta‘kidlash lozim. 
«Patristika»
- so‗zi «ota» («padre») so‗zidan kelib chiqqan. Bu nom bilan odatda Farbda 
episkoplarni ularga hurmat sifatida ataganlar. Sharqda mashhur bo‗lgan cherkov otalaridan biri Ioan 
Zlatoust (347-407) edi. Uning 640ta da‘vatlaridan ko‗pchiligi avliyo Pavel nomalarining sharhi edi. 
Uning asarlarida injilni amaliy qo‗llash sof ahloqiy masalalar bilan qorishib ketgan. 
Farbda eng yirik cherkov otalaridan biri «Pok» degan unvonga sazovor bo‗lgan Avreliy 
Avgustin (354-430) bo‗lib hisoblanadi. U faylasuf va islohiyotchi bo‗lgan. Avgustin o‗z hayotini 
episkoplikka, tadqiqotchilikka, adabiyotga bag‗ishlaydi. U 100 ga yaqin kitob, 500 ta da‘vat va 200 
ga yaqin nomalar yozadi. Uning o‗sha davrdagi eng mashhur asarlaridan biri «Sig‗inish» 401 yilda 
yozilgan. Bu asarda u o‗zining xristianlikkacha bo‗lgan hayotini yozadi. Muqaddas kitob «Bibliya» 
oyatlari ramziy — timsoliy bayon qilinadi. U mushriklik falsafasini qoralaydi. Uningcha, bu falsafa 
insonni xristian dinichalik hech mahal haqiqatga olib kelmaydi. Avgustin bahs shaklida boshqa 
(dialog) falsafiy asarlar yozgan. 
Apologetika ortidan «cherkov otalari»ning falsafiy ta‘limoti – patristika (lot. pater – ota) 
paydo bo‗lgan. Patristikaning eng yorqin vakili Gippon (SHimoliy Afrika)dagi episkop