Ўзбекистон республикаси маъданият ва спорт ишлари вазирлиги ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти андрис э. Р., ҚУдратов р. Қ

Спортча юриш қадамлар тезлиги ва узунлиги ҳаракат тезлигига боғлиқлиги

Спортчининг юришдаги қадамларининг жадаллиги депсиниш кучига ва силкинг оёқнинг ўтказиш тезлигига боғлиқдир. қадамларнинг жадаллиги ортиши билан уларнинг узунлиги ҳам ошади.

Спортча юриш тезлиги оддий юриш 2,5-3 барабар кўпдир. Бу тезлик қадам узунлиги ва дажаллиги боғлиқдир. Оддий юришдаги қадамларнинг узунлиги 80-95 сантимет, спортча юришда эса 110-120 сантиметр оддий юришда қадамларнинг жадаллиги минутига 110-120 бўлса, спортчи юришда 200-210 та ва ундан ҳам ортиқ бўлади.
Спортчи юришда юқори натижаларга эришиш тўғри техникага боғлиқ бўлиб, бу техника бир қадам 0,2-0,335 секундда бажарилаши сабабли нерв-мушак координа-цияси жиҳатидан мураккабдир.
Икки таянч ҳолатига кетадиган вақт 0,065-0,006 секундни ташкил этади.юриш сурьати юқори бўлишига қарамай, тез юрувчиларнинг қадамлари етарли даражада бўлиши керак. қадамларни жуда узайтириб юбориш ортиқча энергия сарфлагач, техниканинг бузилишига ва спорт натижасини паст бўлишига олиб келади. Депсиниш кучининг хаддан юқори бўлиши киши гавдасини ердан узади ва юриш югуришга ўтади.
Югуришнинг юришдан фарқи

Югуриш юришдан қўйидагилар билан фарқ қилади.

1. Югуришда юришдагидек икки таянч ҳолати бўлмайди.
2. Югуришда қадамлар кенглиги юришга нисбатан 2 баравар каттадир.
3. Югуриш ҳар бир ҳаракат циклида икки учиш даври бўлиш билан фарқ қилади.
4. Югуришда ҳаракат кенглиги ва тезлиги каттароқ бўлади, бу югуриш тезлигига боғлиқ: қисқа масофаларга югуришда ҳаракат кенглиги ва тезлиги энг ката, ўта узоқ масофаларда эса энг кичик бўлади.


Югуриш таянч ва учиш даврлари

Югуриш – цикли локоматорли ҳаракатдир. Асосий югуриш ҳаракати қадам ҳисобланади. Ҳаракат цикли икки қадамдан (қўш қадам) иборат бўлади, лекин югуриш ҳар бир ҳаракат циклида иккита учиш даври бўлади.

Югуриш ҳам юришдагидек, қўл ва оёқлар бир бирига мослашиб ҳаракат қилади (кесишма координация); елка камари билан тосни қарама-қарши ҳаракатлари қадамни кенгайтиришга ёрдам беради. Таянч даврида тоснинг пасайиши, депсиниш майиллигини яхшилайди ва мушакларни яхши бўшашганидан далолат беради.
Ҳаракатнинг бир цикли (қўш қадам) бир галл у, иккинчи галл эса бу оёққа таянишдан, яъни иккита якка таянч давридан ҳамда иккита учиш фазасидан иборат бўлади.
Таянч даври давомида тананинг оғирлик маркази муттасил силжий бориб амортизациядан кейин таянчдан олға томон депсинишга ёрдам беради.