‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Oddiy bo‘ymodaron (Тысячелистник обыкновенный)
—
Achillea millefolium L.
Bo‘ymodaron Astradoshlar (murakkabguldoshlar) -
Asteraceae
(Compositae)
oilasiga mansub b o ‘lib, b o ‘yi 20-50 sm ga yetadigan 
ko ‘p yillik o ‘t o ‘simlik hisoblanadi. Poyasi bir nechta, tik o ‘sadi, 
yuqori qismi shoxlangan, barglari nishtarsimon, ikki marta 
nishtarsimon yoki chi/iqsim on boMaklarga patsimon ajralgan b o iib , 
ildizoldi va poyasining pastki qismidagilari bandli, qolganlari 
bandsiz, poyasi bilan shoxlarida ketma-ket o ‘mashgan. Mayda, 
tuxumsimon savatehaga to'plangan oqish, b a ’zan och pushti 
rangli gullari poyasi bilan shoxlari uchiga joylashgan qalqonsimon 
gulto‘plamini hosil qiladi. Bo'ym odaronning mevasi - yassi, 
tuxumsimon, kulrang pista. B o'ym odaron iyun oyidan boshlab toki 
yozning oxirigacha gullaydi, mevasi avgustdan boshlab etiladi.
51-rasm.
Oddiy b o ‘ymodaron (Тысячелистник обыкновенный)
— 
Achillea millefolium L.

---

Markaziy Osiyoning hamma hududlarula quruq o'tloqlarda, 
qirlar, tog‘ etaklari, tog‘dagi o ‘tloqlar, bulalar oiasula, soylar va 
ariqlar bo'ylari, y o ‘l chekkalarida, o ‘rmon dickkalaiida, bog'lar, 
dalalarda o ‘sadi. Tibbiyotda bo‘ymodaronning yer uslki qismi, 
ba’zan gullari ishlatiladi. 0 ‘simlik gullay boshlaganda uni yuqori 
qismidan 15 sm uzunlikda (yoki fakat gulto‘plamlari) qirqib olinadi 
va soya yerda yoki +50°S haroratdagi quritgichlarda quritiladi.
B o‘ymodaronning yer ustki qismi va gullari tarkibida 0,06- 
0,8% efir moyi, 9-13 mg% karotin, 74,8 mg% S va К vitaminlari, 
flavonoidlar (apigenin, lyuteolin va ulam ing glikozidlari), alkaloidlar 
(axillein va betonitsin), xolin, asparagin, smolalar, organik kislotalar, 
oshlovchi va boshqa biologik faol moddalar bor. Efir moyi 1-4% 
gacha hamazulen, 8-10% sineol, bomeol, 13% gacha bomilatsetat 
va boshqa terpenoidlardan tashkil topgan [30].
B o‘ymodaronning dorivor preparatlari (damlamasi, suyuq 
ekstrakta) m e’da-ichak kasalliklarini davolash, ishtaha ochish, 
qon to ‘xtatish uehun qo'llaniladi. Oddiy bo‘ymodaronning guli 
va yer ustki qismi ishtaha ochishda va m e’da-ichak kasalliklarida 
ishlatiladigan yig'm alar-choylar tarkibiga kiradi.
Oddiy b o ‘ymodaron qadimdan xalq tabobatida turli kasalliklarni 
davolash uehun ishlatib kelinadi. 0 ‘simlikning yer ustki qismidan 
tayyorlangan damlama yoki qaynatmasi qon to ‘xtatuvchi dori sifatida 
qo ‘llaniladi. Bundan tashqari, damlamasini yana ishtaha ochish, 
o ‘pka sili, shamollash, astma, isitma, dizenteriya, ichak infeksiyasi 
va boshqa m e’da-ichak kasalliklarini, bosh og‘rig‘ini davolash 
uehun ishlatiladi. 0 ‘simlik gulining kukunini asalga aralashtirib, 
gijjalami tushirish maqsadida ham foydalanish mumkin.
Xalq tabobatida b o ‘ymodaronning yana quyidagi uch turidan -
Bibershteyn bo‘ymodaroni, cantolinli b o ‘ymodaron, tobulgibargli 
b o ‘ymodaron turlaridan foydalaniladi.