Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалик вазирлиги

Xulosa__________________________________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


A guruh vitaminlari
A vitamin hayvon to‘qimalarida, ayniqsa, jigarda ko‘p miqdorda bo‘ladi. O‘simliklarda A vitaminning o‘zi mutlaqo bo‘lmaydi, lekin ularning tarkibida hayvon organizmida A vitaminiga aylanadigan, uning provitamini – yog‘da eriydigan sariq rangli birikma-karotinlar uchraydi. Karotinlar to‘yinmagan rangli uglevodlar -karotinoidlar oilasiga kiradi. Ular hayvonlar ichagining shilimshiq pardasida parchalanib, A vitaminiga aylanadi, so‘ngra jigarda to‘planadi.
Ovqatda A vitamin bo‘lmaganda avitaminozlar uchun xarakterli belgilarni, ya’ni o‘sishining to‘xtashi, ko‘zning pardasi qurib qolishi, kseroftalmiya va so‘ngra uning yumshab, nekrotik yemirilishi - keratommalyatsiya paydo bo‘lganligini kuzatish mumkin. A vitamin biologik membranalarning struktura komponentlari hisoblanadi, jigarda oksil biosintezini stimulyatsiya qiladi, mukopolisaxaridlarning sintezida ishtirok etadi, suyak to‘qimalarining taraqqiyotida va yorug‘likni sezish jarayonlarida ishtirok etadi.
Xulosa__________________________________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________



Kerakli asboblar: probirkalari bilan shtativ; pipetkalar. Reaktivlar. 1.Balik yog‘i. 2.Xloroform. 3. SbCl₃ to‘yingan (33%li) eritmasi. 4. Kontsentrlangan sulfat kislota.
Ishning borishi. 1. Surma (III) xloridi bilan reaksiyasi. Probirkaga bir necha tomchi baliq, yog‘idan solinib, 2 ml xloroformda eritiladi va 2 ml tuyingan surma (III) - xloridining eritmasidan qo‘shiladi. Reaksiya natijasida hosil bo‘lgan maxhsulot ko‘k rangga ega bo‘ladi.
2.Sulfat kislotasi bilan reaksiyasi. Probirkaga 3-4 tomchi baliq yog‘idan solinadi, 20-25 tomchi xloroformda eritiladi va 1 tomchi kontsentrlangan sulfat kislota qo‘shib chayqatiladi. Natijada ko‘k va binafsha rang hosil bo‘ladi.
Umumiy karotinoidlarni aniqlash. Umumiy karotinoidlar Rachevskiy metodi bilan aniqlanadi. Kerakli asboblar: probirkalari bilan shtativ, pipetkalar; chinni idish; 40°C suv hammomi, byuretka.
Reaktivlar. 1. Qon zardobi yoki o‘simlik materiali. 2. Spirt. 3. Petroleyin efiri.
Ishning borishi. Bo‘luvchi voronkaga 0,1 ml qon zardobi va 2 ml spirt solinadi va aralashtiriladi, so‘ngra 2 ml petroleyin efiridan qo‘shib, chayqatiladi va 2 ml suvni tomchilab ikki qavatga ajralish hosil bo‘lguncha tomiziladi. So‘ngra suvli qavat to‘liq ajratib tashlanadi va petroleyin-efirli qavat hajmi aniq 2 ml ga olib boriladi. Keyin ana shu eritma mikrobyuretkaga solinadida 40°C suv xammomiga qo‘yilgan
chinni idishga tomchilab tomiziladi. Tomchilar idishda bo‘yalgan halka hosil bo‘lguncha qo‘shiladi. Bo‘yalgan halqa hosil bo‘lganda cho‘kmadagi karotinlarning miqdori 0,05 mkg ga teng bo‘ladi. Byuretkadagi petroleyin-efiridan qancha hajm ketganligi ham belgilab olinadi. Agarda halka hosil bo‘lishi uchun 0,5 ml efirli eritma sarflangan bo‘lsa, unda 100 ml qon zardobidagi umumiy karotinlarning soni quyidagicha bo‘ladi: