Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети

Машиналар (узеллар, агрегатлар) чидамлилигини ҳисоблаш 
ва режалаштириш. Машина, узел, агрегатнинг чидамлигиги деб 
уларнинг техник хизмат кўрсатиш ва эксплуатацион бузилишларни 
бартараф этишга оид тўхташлар оралиқларида чегаравий ҳолатгача 
ишлаш вақтининг узоқлигига айтилади. Машиналар ёки унинг 
агрегати чидамлилигини баҳолашнинг бошланғич тавсифи-
ресурсли P(H) бузилишларсиз ишлаш эҳтимоллигига ёки ресурсли 
F(H) бузилишнинг содир бўлиш эҳтимоллиги ҳисобланади. Шуни 
эътиборга олиш зарурки, P(H) ва F(H) эҳтимолликларининг 
йиғиндиси бирга тенг. 
2-расмда ресурсли бузилишнинг (РБ) намунавий дифференциал 
тақсимланиш эгри чизиғи кўрсатилган (эҳтимоллик зичлиги 
функцияси), уларнинг параметрлари аниқлангандан сўнг, хоҳлаган 
тақсимот қонуни учун қуриш мумкин. Маълумки, иш ҳажми 
хоҳлаган эхтиёрий танлаб олинган H
1
дан H
2
интервал оралигидаги 
бузилган машиналар сони H
1
ва H
2
юзаси ёки 
 
c
H
f
эҳтимоллигининг шу интервал узунлигига (H
2
-H
1
) кўпайтмаси каби 
аниқланиши мумкин. 
Ресурсли бузилиш (РБ) ҳолатларининг H
1
дан H
2
оралиғида 
содир бўлиши амалий томондан керак ҳисобланади, РБ ларнинг 
меъёрланган сони ушбу оралиқда 
 
c
H
f
га боғлиқ қолмай, иш 
хажми H
1 
даги бузилмаган (яроқли) машиналар сони 
 
1
H
N
я
-га 
ҳам тенг. Бузилмаган, яроқли машиналар сони 
 
1
H
N
я
ни тажриба 
ёки назарий тақсимотлар маълум бўлганда тегишли жадваллар 
ёрдамида қуйидаги формула ёрдамида аниқланади: 
 
 
 
.
1
1
1
H
P
dH
H
f
H
N
H
я




(10) 

---

69
Ишлаш вақти, мото-с