Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги гулистон давлат университети

Тайёр консерваларни сақлаш
.
Консервалар бу узоқ муддатга сақлашга 
мўлжалланган маҳсулотлар хисобланади. Тарихдан маълумки, 90 йилгача 
сақланган консервалар ўзини озуқалик қийматини ва таъм хусусиятини 
сақланиш даврида йўқотмаган. Бироқ амалиётда бунча узоқ сақлашга хеч 
қандай манфаат йўқ. 
Консерва махсулотларини ишлаб чиқариб, уни реализация қилиш 
муддати 2-5 йилни ташкил қилиб, консерваларни тури, хили, кимёвий 
таркиби идишига ва сақлаш шароитига боғлиқ бўлади. Консерва 
махсулотларини яхши сақланиши учун хавонинг харорати жуда катта таъсир 
ўтказилади. Сақлаш хароратининг юқори бўлиши (30
0
С ва юқори) 
махсулотларни, мева –сабзавот консерваларини ранги, хиди, консистенцияси 
тез бузилишига олиб келади, витаминларни парчаланишига, асосан 
С
витаминини парчаланишига олиб келади. 
Консерва махсулотларини сақлашнинг энг муқобил харорати 0-20
0
С 
хисобланиб, хавонинг ничбий намлиги 70-75 % дан ошмаслиги керак. 
Консерваланган тайёр махсулотлар тоза, яхши шамоллатиб туриладиган 

---

56 
омборхоналарда сақланади. Консервалар тахтадан тайёрланган токчаларга 
териб қўйилади. 
Ишлаб 
чиқарилган 
тайёр 
консерваларни 
махсус 
доимий 
омборхоналарда, бошқариладиган шароитда яшик ва контейнерларда хам 
тахланган холда сақланади [Жўраев Р. ва бошқалар, 2002]. 
Консерваларда шундай харорат бошқарилиши керакки, сақлашда 
махсулот 0
0
С дан паст бўлмасин, идиш ичидаги субқлик музлаши мумкин. 
Намлик ва иссиқлик белгиланган меъёрдан кўтарилиб кетса, бу шароитда 
банка қопқоқларининг занглаш эхтимоли бор. 
Стерилизацияланган 
консерваларни 
сақлашда 
юқоридагиларни 
эътиборга олиш мақсадга мувофиқдир [Е.П.Широков, 1985]. 
Консерваларда учрайдиган бузилиш турлари. Стерилазияланган 
консерваларни сақлашда бобаж ёки қопқоқларни бўртиши энг кўп 
учрайдиган бузилиш хисобланади. Е.П.Широков ва В.С.Дьяченколарнинг 
фикрича, бомбажнинг биологик, кимёвий ва физик турлари мавжуд.