Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

Бу ерда ҳиндуийлик анъаналари инглиз мустамлакачилиги-
га қарши курашнинг самарали воситасига айлантирилган.
М.Ганди раҳбарлигидаги миллий озодлик ҳаракатининг иш-
тирокчилари мустамлакачилик зулмига қдрши курашда «сва-
раж» (ўзининг ҳокимияти) шиори билан чиққанлар. Ушбу
шиор фуқароларнинг мустамлакачилик тартибига бўйсунмас-
лигини билдирган. Кураш воситаси сифатида ҳиндуийлик-
даги куч ишлатмаслик ақидаси асос қилиб олинган.
М.Ганди диний қоида ва анъаналарга содиқ бўлса ҳам,
диний ақидапарастлик ва экстремизмга қарши кураш олиб
борган. Жамиятнинг касталарга бўлинишини ва улар Уртаси­
даги тенгсизликни қоралаган. Хотин-қизларнинг тенглиги ва
тул хотинларнинг турмушга чиқиш. эркинлиги учун кураш­
ган. Ҳиндуийликдаги мустамлакачиларга қарши курашда
ёрдам берадиган, тараққийпарвар сиёсий мақсадларни амалга
оширишга кўмаклашадиган, халқни умумий мақсад атрофида
бирлаштирадиган ғояларни қабул қилган.
Ҳиндистоннинг ҳозирги сиёсий ҳаётида диний анъана­
лар, айниқса, ҳиндуийлик анъаналари жуда катга. ахамият­
га эга. Демократик жамият қураётган мамлакатда сиёсий ҳоки-
мият учун курашувчи кучлар диний анъаналарга ўз дастур-
ларининг энг долзарб мавзуси сифатида қарайдилар. Реак­
цион сиёсий кучлар ҳиндуийлик анъаналарининг энг қолоқ
ва консерватив ғояларини жамиятда қайта тиклашга ҳаракат
қиладилар. Лекин улар сиёсий ҳокимиятда кучли мавқега эга
эмаслар. Ҳозирги сиёсий ҳокимият маъмурияти диний анъа-
115 -

---

налардаги тараққийпарвар, замонавийлашган ғояларга асос-
ланувчи тараққийпарвар кучларни ташкил этади.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, ҳиндуийлик нафақат