Ўзбекистон Республикаси Хал= таълими вазирлиги

Шеърлар 
БИЛМАЙ ҚОЛИБ 
(Ҳикоя) 
А.Ирисов 
Райхон ѐнғоқ чақиб еди-да, пўчоғини оѐқ, остига ташлади. Акаси Бахтиѐр чопиб чиққан эди, у ѐнғоқ 
пўчоғини босиб олди, пўчоқ оѐғига кириб қонатди. Бахтийр йиғлади. Бахтиѐрга қўшилиб Райхон ҳам 
йиғлади. Чунки у акасининг оѐғи оғриѐтганига раҳми келиб кетди. Унга ѐрдам бергиси келар эди-ю, лекин 
қўлидан келмас эди. 
Ака-сингил 
Бизлар ака-сингилмиз, 
Доим очиқ кўнгилмиз. 
Урушмасдан юрамиз, 
Доим аҳил иноқмиз. 
Шунинг учун қувноқмиз. 
Қайсар бола Сафо Очил 
Ҳу капалак, негадир шоша, 
қочар ҳалак, ўтлоқлар оша. 
Кўтардику укам машмаша, 
Тутиб бер деб, қилди ҳарҳаша. 
Кетдим дарҳол, елиб-югуриб, 
Капалакни излаб, қидириб. 
Муғомбир 
Боғчасига элтардим, 
Укамнинг қўлин олиб. 
-Велосипедга ўхшаб, 
Чопайми?-деди Толиб. 
-Майли,-дедим. Ғизиллаб, 
Сўқмоқчадан йўл олди, 
Бир оз чопиб «уҳ» дея, 
Ўтириб қовоқ солди. 
Ҳайрон бўлдим, 
-Укажон. 
Нега ўтириб қолдинг? 
-«Дами чиқди» оѐқнинг, 
Энди кўтариб олинг. 
Кўшоқвойнинг ҳиммати (Ф.Мусажонов) 
Кўшоқвой битта қизиқ китоб ўқиб қолди. Унда Анвар деган бола укасини жуда яхши кўриши, 
доим овутиб, ўйнатиб юриши ѐзилган экан. Ҳикоя Кўшоқвойга жуда ѐқиб тушди. У ҳам ўша Анвар 
деган болага ўхшаб укасига бир яхшилик қилмоқчи бўлди. Нима яхшилик қилсам экан, деб роса 
ўйлади. Охири, укаси Парпини чақирди-да: 
-Ҳозир сенга қайиқча ясаб бераман,-деди. 
-Ростданми, ясаб беринг,-деди Парпи ҳурсанд бўлиб. 

---

28 
Қўшоқвой қоғоздан қайиқча ясай бошлади. Парпи акасининг ишига ҳайрон бўлиб, қараб 
турди, севинчи ичига сиғмай: 
-Қачон битади, ака, қачон битади?-деб кетма-кет тихирлик қилаверди. 
-Бижирлайвериб, халақит бермасанг, тез битади,-деб кулди Қўшоқвой. 
Ниҳоят, қайиқча битди. Парпи икки қўллаб қайиқчага ѐпишган эди, Қўшоқвой уни тўхтатди: 
-Шошма, олдин мен ўзим оқизиб кўрайчи, қандай чиққан экан. 
Ака-ука ариқ бўйига боришди. Қўшоқвой қайиқчани сувга авайлаб қўйди. 
қайиқча сув юзида тебраниб, сузиб кетди. Парпи унинг кетидан қичқирганича югурди. 
Қўшоқвой ҳам укасининг кетидан эргашди. Ариқ қўшни ҳовлига чиқиб кетадиган жойда қўшоқвой 
қайиқчани тутиб олди. 
-Энди менга беринг!-деди Парпи акасига. 
-Тўхта, олдин ўрганиб ол,-деди Қўшоқвой.
Ариқ бошига бориб, қайиқчани яна оқизди. қайиқча майда тўлқинлар устида сакрай-сакрай 
сузиб кетди, девор тагига етганда уни Қўшоқвой яна ушлаб олди. 
-Энди бера қолинг, мен ҳам битта оқизай,-ялинди Парпи, ўзингиз айтдингиз-ку, сенга ясаб 
бераман, деб. 
-Ҳовлиқмасанг-чи, -укасини жеркиб берди ўйинга қизиқиб кетган Қўшоқвой. -Сен билмайсан, 
чўктириб юборасан. Олдин яхшилиб қараб, ўрганиб ол, деяпман-ку! 
Қўшоқвой қайиқчани бу гал ҳам ўзи оқизди. Парпи бир четда кузатиб турди. қайиқча сув 
бетида қалқиб-қалқиб борарди. Шу пайт у ариқ лабида ўсиб ѐтган ѐввойи ўтга урилиб, ағдарилди, 
ичига сув тўлдида, қоғози ивиб, чўкиб кетди. 
-Вой, аттанг,-деб юборди. Парпи кўзларини жавдиратиб. 
-Қўявер, хафа бўлма,-деди Қўшоқвой жилмайиб,-сенга бошқасини ясаб бераман. 
-Керак эмас,-деди Парпи қовоғини солиб,-унисини ҳам ўзингиз ўйнаб, чўктирворасиз. 
Мақоллар 
Оға-ининг омон бўлса, одам тегмас, 
Косов сопинг узун бўлса, қўлинг куймас. 
Оға-ининг тотув бўлса, от кўп, 
Опа-синглинг тотув бўлса, ош кўп. 
Онангни кафтингда тутсанг, 
Синглингни кифтингда тут.