Ўзбекистон Республикаси Хал= таълими вазирлиги

Кириш
 
«Таълим тўғрисида»ги Қонун, «Кадрлар тайѐрлаш миллий дастури» мактабгача 
ѐшдаги болалар таълим тарбиясига масъул кишилар зиммасига мустақил юртимизга 
баркамол шахс етиштириб бериш вазифасини юклайди. Зеро, жамият тараққиѐтида энг 
аввало унинг келажаги бўлган ѐш авлодни ҳар томонлама соғлом ва илмли, ўз юртини 
севадиган, ота–боболарининг маънавий ва ахлоқий юксак қадриятларини
эъзозлайдиган қилиб тарбиялаш муҳим аҳамият касб этади. 
Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов 2013 йил 6 декабрдаги Ўзбекистон 
Республикаси Конституцияси қабул қилинганлигининг 21 йиллигига бағишланган 
тантанали йиғилишда сўзлаган ―Амалга ошираѐтган ислоҳотларимизни янада 
чуқурлаштириш ва фуқаролик жамияти қуриш – ѐруғ келажагимизнинг асосий 
омилидир‖ мавзусидаги маърузасида соғлом ва етук болани вояга етказиш 
масалаларига алоҳида тўхталар экан, бу борада соғлом оилаларни юзага келтириш 
айниқса ѐш оилаларни ҳар томонлама қўллаб қувватлаш, хотин-қизларни ва болалар 
саломатлигига катта эътибор қаратиш, ѐш авлодни дунѐга келтирадиган аѐлларнинг ҳам 
жисмонан ҳам руҳан соғ бўлишига эришиш, аҳолининг тиббий маданиятини 
юксалтириш ишларини белгилаб берди 
Мамлакатимизда соғлом ва баркамол авлодни тарбиялаш борасида аниқ 
йўналтирилган чора-тадбирларни амалга ошириш мақсадида, шунингдек, 2014 йилнинг
―Соғлом бола йили‖ деб эълон қилиниши муносабати билан Ўзбекистон Республикаси 
Президентининг 2014 йил 19 февралдаги ―Соғлом бола йили‖ Давлат дастурини 
тасдиқлаш тўғрисида‖ги ПҚ-2133-сон қарори қабул қилинди.
Тасдиқланган Давлат дастурида мамлакатимизда ѐш авлодни соғлом, баркамол 
ва етук инсонлар бўлиб етишиши учун бир қатор вазифалар белгилаб берилган.
Мактабгача таълим тизимида ―Соғлом бола йили‖ Давлат дастури вазифаларини
амалга оширишда бир қатор методик тавсиялар яратиляпти. Жумладан мактабгача 
ѐшдаги (3-6 ѐш) 
қиз болаларда орасталик, саришталик, меҳнатсеварлик, ибо-
ҳаѐ, тўғри сўзлилик каби гўзал фазилатларни тарбиялашга қаратилган
―Зумрадойлар давраси‖ тўгараги йўриқномасини мисол тариқасида келтириш мумкин.
―Зумрадойлар давраси‖ тўгараги йўриқномаси болаларимизда меҳнатсеварлик, 
тўғрисўзлик, ростгўйлик, камтарлик, ўз туғишганларига, қариндош-уруғларига, яқин 
дўстларига нисбатан меҳр-муҳаббатли бўлишга, соғлом турмуш тарзини тарбиялашга 
қаратилган.
―Зумрадойлар давраси‖ тўгараги йўриқномаси заминида уйда ўзини тутиш, ота-
онасини айтганига қулоқ солиш, ака-укаларига ғамҳўрлик кўрсатиш, тўғрисўз бўлиш, 
меҳнат қилиш, илм олишга қизиқиш, бўш вақтини бекор ўтказмаслик, тозаликка риоя 
қилиш, катталар олдида одоб сақлаш, пазандаликдан илк сабоқлар олиш каби қатор 
ахлоқ-одоб қоидалари, йўл-йўриқлари ѐтади.
―Зумрадойлар давраси‖ тўгараги йўриқномаси бўйича болалар эгаллаши зарур 
бўлган тушунча, билим ва кўникмаларни шакллантиришда мураббий, ота-оналар 
болаларни одоб- ахлок ҳақида тушунчалар билан таништириш бўйича давлат талаблари 
яъни уларга бериладиган билимлар ҳажмини ҳамда уни амалга ошириш йўллари, 
услубларини билишлари керак. 

---

4 
Ушбу услубий қўлланмада 3-6 ѐшдаги қизларга одоб-ахлоқ ҳақида тушунчалар 
аниқ мавзуларга бўлиб берилган. Баѐн этилган таълим-тарбия мавзуларини суҳбат, 
ўйин, меҳнат, саҳналаштирилган лавҳалар, шаклида, турли-туман расмлар, эртак, 
ривоят, ҳикоят, мақоллардан фойдаланган ҳолда қизиқарли қилиб ўтиш тавсия этилади.