Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги навоий давлат педагогика институти

Мулоқот мавзуи ва йўналишига кўра:

---

MULOQOT 
YO’NALISHLARI
Ijtimoiy yunaltirilgan 
ya’ni keng 
jamoatchilikka 
qaratilgan
Guruh yoki guruhlar 
predmetiga qaratilgan
Pedagogik muloqot
Shaxsiy muloqot
Ижтимоий 
йўналтирилган ( кенг жамоатчиликка қаратилган ва жамият 
манфаатларидан келиб чиқадиган). 
Гуруҳдаги предметга йўналтирилган (меҳнат, таълим жараёнидаги ёки бирор 
топшириқ бажариш жараёнидаги мулоқот). 
Шахсий мулоқот (бир шахснинг бошқа шахс билан ўз муаммоларини ечиш мақсадида 
ўрнатган муносабатлари). 
Педагогик мулоқот (педагогик жараёнда иштирок этувчилар ўртасида амалга 
ошириладиган мураккаб ўзаро таъсир жараёни). 
Ҳар бир мулоқот турининг ўз қонун-қоидалари , таъсир усуллари ва йўл-йўриқлари 
борки, уларни билиш ҳар бир кишининг, айниқса, одамлар билан доимо мулоқотда 
бўладиганларнинг бурчидир. 
Мулоқот мураккаб жараёндир. Унинг тузилиши қуйидагича: 

---

Мулоқотнинг коммуникатив томони ― мулоқотларга киришувчилар ўртасидаги
маълумот алмашинуви жараёни. 
Мулўқотнинг интерактив томони ― мулоқотга киришувчиларнинг хулқ-атворига 
таъсири. 
Мулоқотнинг персептив томони ― мулоқотга киришувчиларнинг бир-бирларини 
идрок этишлари ва тушунишлари билан боғлиқ бўлган мураккаб психологик жараён. 
Мулоқотнинг ҳар бир таркибий қисми билан алоҳида танишиб чикамиз. 
1.
Мулокотнинг коммуникатив томони
― шахслараро ахборотлар, билимлар ғоялар, 
фикрлар алмашинуви. Бу жараённинг асосий воситаси ― бу тил. 
Ёзма-огзаки, монологик-диалогик нутқ. 
Диологик нутқнинг мазмуни, характери, давомийлиги мулоқотга киришган 
шахсларнинг шахсий қарашларига, қизикишларига, бир-бирларига булган 
муносабатларига,мақсадларига бевосита боглиқ боълади. Ўқитувчи-ўқувчи, сиёсий 
раҳбарларнинг, дипломатларнинг, дугоналарнинг суҳбати бир-биридан фарқ қилади.
Монологик нутқ бир кишининг бошқа кишига мурожаати― фикрларнинг 
мантиқан тугал бўлиши, грамматик қонун-қоидаларга риоя қилиш керак. 
Одамларнинг мулоқот жараёнида сўзлардан ташқари турли хил ҳаракатлардан, 
қилиқлардан, ҳолатлардан, кулгу, оҳанглардан ҳам фойдаланадилар. Мимика, кўз 
қарашлар, тўхташлар ифодалари ва ҳоказо. Буюк рус ёзувчиси Л.Толстой одамларда