Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникация технологиялари давлат қЎмитаси тошкент ахборот технологиялари университети

2. 
Ахборотдан фойдаланувчилар. Молиявий ҳисобни ташқи ҳисоб 
деб ҳам атайдилар. Унинг натижалари чоп этиб борилади, бироқ ҳисоботлар 
нафақат молиявий ахборотларни, шунингдек, корхоналар фаолиятидаги 
муваффақиятларни, уларнинг янги маҳсулотларини намойиш этувчи реклама 
тусидаги мақолаларни ҳам ўз ичига олади. Молиявий ҳисоботлардан 
фойдаланувчилар корхонадан ташқарида бўладилар. Ушбу ахборот 
назоратчи давлат органлари, компанияларнинг акционерлари, облигациялар 
ва бошқа қимматли қоғозларнинг эгалари, қудратли инвесторлар учун зарур. 
Бошқарув ҳисобини, бинобарин, ички ҳисоб деб аташ мумкин. Унинг 
натижаларидан фақат корхона бошқарув ходимларигина фойдаланадилар. Бу 
корхонанинг ўзига хос “ошхона”си бўлиб, бу ерда менежерлар учун 
мақолалар тайёрланади.
3. Ахборот манбалари. Молиявий ҳисоб учун ахборот манбаи бўлиб 
фақат корхона маълумотларигина хизмат қилса, бошқарув ҳисоби учун 
корхона ҳисоби эса ундан ташқари солиқ олишга оид маълумотлар, моддий 
бойликлар ҳаракати меъёрларини тавсифловчи технологик чиқиндилар 
ҳақидаги маълумотлар, илмий-тадқиқот ишлар ўтказилганлигини, уларнинг 
натижаларидан ишлаб чиқаришнинг тегишли шароитларида фойдаланиш 
имкониятлари ҳақидаги ҳисоботлар ва маълумотлар ахборот манбаи бўлиб 
хизмат қилади.

---

221 
4. Ҳисоб олиб бориш мажбурияти. Молиявий ҳисоб - расмий ҳисоб 
бўлиб, барча корхона ва ташкилотлар учун уни юритиш мажбурийдир. 
Молиявий ҳисобот ҳужжатлари солиқ идораларига тақдим этилади, улар 
аудиторларнинг текширув объекти ҳисобланиб, чоп этилиши шартдир. 
Бошқарув ҳисобини олиб бориш зарурияти эса корхона раҳбарлари 
томонидан ҳал этилади. Шу боис қиймати паст бўлган ахборотни тўплаш ва 
қайта ишлашнинг ҳеч қандай маъноси йўқ. 
5. Ҳисоб олиб бориш қоидалари. Молиявий ҳисоб олиб бориш қатъий 
бўлиб, у давлат меъёрий ҳужжатлари ва миллий стандартлари асосида 
бошқарилади.
Бошқарув ҳисобини олиб боришда эса меъёр ва қоидалар корхона 
томонидан белгиланади. Ташкилотнинг бошқарув аппарати бу қоидалар 
фойдалилигига боғлиқ равишда ҳар қандай ички қоидаларга эргашиши 
мумкин. Бошқарув ҳисоби қоидаларини асослайдиган мақсад эса унинг 
самарадорлиги даражаси ҳисобланади.