Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

 
Шартли белгилашлар:
 
Хабарлар навбати
 
Бобнинг почта 
сервери
 
Алисанинг 
агенти
 
Бобнинг 
агенти
 
Фойдаланувчининг почта қутиси
 

---

181 
почта серверига 
жўнатади
. ТСР-боғланиш файлни жўнатилишини 
инициализациялайдиган компьютер орқали ўрнатилади. 
Иккинчидан, аввал таъкидланганидек, SMTP ҳар бир хабарнинг 
сарлавҳаси ва танасидаги символлар учун 7-разрядли ASCII кодлашни талаб 
қилади. Агар хабар ASCII кенгайтирилган кодлаш символларига (масалан, 
миллий алифбо символлари) ёки бинар маълумотларга эга бўлса, бундай 
маълумотларни 7-разрядли ASCII кодлашга ўзгартириш талаб қилинади. 
HTTP протоколи хабарга бундай чеклашларни қўймайди. 
Учинчидан, SMTP ва HTTP протоколлари матнли ва график (ёки 
мультимедиали) маълумотларга эга бўлган ҳужжатларни турли қайта ишлаш 
усулларини қўллайди. «Web ва HTTP» бўимида таъкидланганидек, НТТР 
протоколи ҳар бир объектни алоҳида жавоб хабарида қайта узатади. SMTP, 
аксинча, барча объектларни битта хабарга жойлаштиради. 
19.3. Электрон почта хабарлари форматлари ваMIME 
Алиса Бобга оддимй электрон хат ёзганида у уни турли қўшимча 
маълумотлар – Бобнинг почта манзили, ўзининг почта манзили, хатни 
яратилиши санаси билан таъминлаши мумкин. Бундай маълумотлар унинг 
танасидан олдин келадиган хатнинг сарлавҳасида бўлади. Сарлавҳа RFC 822 
ҳужжатда тавсифланган сатрлар тўпламидан иборат бўлади. Ҳабарнинг 
сарлавҳаси танадан бўш сатр (CRLF) орқали ажратилади. RFC 822 хабарлар 
сарлавҳалари барча сатрларининг форматини, шунингдек уларнинг семантик 
талқин этилишини аниқлайди. HTTP протоколидаги каби сарлавҳанинг ҳар 
бир сатри икки нуқта белгиси билан ажратилган калит сўз ва қийматни ўз 
ичига оладиган ASCII символлар кўринишидаги матнга эга бўлади. Айрим 
калит сўзлар мажбурий, бошқалари эса мажбурий эмас ҳисобланади. 
Мажбурий калит сўзларга мисоллар From: ва То:, мажбурий калит сўзларга 
мисол Subject: ҳисобланади. 
Сарлавҳалар сатрлари бу бўлимда олдин кўриб чиқилган SMTP-
командалардан фарқланишига эътибор беринг. Командалар қўл беришлар 
процедураси, 
сарлавҳалар 
сатрлари 
узатиладиган 
хабарнинг 
қисми 
ҳисобланади.
Намунавий хабар сарлавҳаси қуйидаги кўринишга эга бўлади: 
From: 
[e-mail]
То: 
[e-mail]
Subject: Searching for the meaning of life.
Сарлавҳадан кейини бўш сатр келади, ундан кейин эса ASCII 
кодлашдаги хабарнинг танаси бошланади. Сизга сарлавҳанинг бир неча 
сатрлари, шу жумладан Subject: сатрига эга бўлган хабарни почта серверига 

---

182 
мустақил жўнатишни қатъий тавсия этамиз. Бунинг учун Telnet дастури 
ёрдамида telnet serverName 25 сатрини киритиш орқали керакли сервер билан 
ТСР-боғланишни ўрнатиш керак бўлади.