Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Ҳодиса жойини кўздан кечиришда икки гуруҳ изларга эътибор бермоқ 
лозим. Биринчи гуруҳ излар қотил билан жабрланувчининг ўзаро ҳара-
кати натижасида ҳосил бўладиган излар, қотилнинг жароҳат етка-
зиш услуби, қуроли, жабрланувчининг қаршилик кўрсатиши, ҳимояла-
ниш каби ҳолатларидан ҳосил бўладиган аломатлар. 
Иккинчи гуруҳ излар жиноий ҳодисага алоқаси бўлмаган шахслардан 
қоладиган излардир. Бу икки хил изларни мазкур жойда ҳозир бўлган-
лар, гувоҳлардан олинадиган оғзаки маълумот асосида олиш мумкин. 
Шунингдек, тезкорлик суриштируви орқали ҳодиса жойининг аввалги 
ҳолати ва унга қандай ўзгаришлар киритилганлиги ҳам аниқлаб оли-
нади. 
Жабрланувчининг мурдасини кўздан кечиришда аниқланиши лозим 
бўлган ҳолатлар қуйидагилардир: 
- шахси, ҳужжатлари ёки бошқа буюмлари, кийимлари, ташқи 
қиёфаси, алоҳида белгилари; 
- қотил билан, уйи ва оила аъзолари, қариндошлари ҳамкасабалари 

---

ва бошқа танишлари билан алоқаси; 
- ўлимнинг юз берган вақти, сабаби, етказилган жароҳатларнинг 
қайси бири ўлимга сабаб бўлганлиги; 
- жиноий ҳаракатнинг механизмини, жароҳатлар қандай қурол би-
лан етказилганлиги; 
- қотиллик жинояти содир қилинаётганда кимлар бўлгани, эшитга-
ни; 
- жиноятнинг субъектив томонини, қасддан ёки эҳтиётсизликдан 
содир бўлганлиги. 
Юқорида келтирилган ҳолатларнинг баъзиларини аниқланиши жи-
ноятчини қаердан ва кимлар орасидан излашга имкон беради. 
Ўлим вақти мурда аломатлари асосида (совуш, қотиш доғларнинг 
ҳосил бўлиши, чириши ва бошқалар аниқланади, ўлим сабаби жароҳат-
ларнинг оғир-енгиллиги, олдинма-кетинлиги ва қандай қуролдан етка-
зилганлиги, жароҳатнинг қайси-бири ўлимга сабаб бўлганлиги, мурдани 
кўздан кечиришда тиббиёт соҳасидаги мутахассис иштирокида белгила-
нади.