Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

3.10. Гумон қилинувчи, айбланувчи ва судланувчини 
ҳимояланиш ҳуқуқи билан таъминлаш 
 
Ҳимояланиш ҳуқуқи жиноятга оид суд ишларини юритишда 
шахс ҳуқуқларининг кафолатлари тизимида марказий ўрин 
эгаллайди. Ушбу ҳуқуқ нафақат шахс ҳуқуқ ва қонуний 
манфаатларининг кафолатларини, балки одил судлов манфаатларини 
амалга оширишнинг юридик шарти сифатида хизмат қилади. 
Ҳимояланиш ҳуқуқи мустақил ижтимоий-ҳуқуқий неъматдир. 
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси жиноий жавобгарликка 
тортиладиган 
шахсларда 
ҳимояланиш 
ҳуқуқининг 
нафақат 
мавжудлигини 
эълон 
қилади, 
балки 
мазкур 
ҳуқуқ 
таъминланганлигига урғу беради. Жиноятга оид суд ишларини 
юритишда ҳимояланиш институти гумон қилинувчи, айбланувчи ва 
судланувчига тақдим этиладиган ва уларга ишда тараф сифатида 
иштирок этишга, жиноят содир этиш юзасидан уларга қўйилган 
айблов ёки гумонни рад қилишга, жиноят содир этишга алоқадор 
эмаслигини исботлашга, жавобгарликни енгиллаштириш учун 
“Айбланувчи 
ҳимояланиш 
ҳуқуқи билан таъминланади. 
Тергов 
ва 
суд 
ишини 
юритишнинг 
ҳар 
қандай 
босқичида малакали юридик 
ёрдам 
олиш 
ҳуқуқи 
кафолатланади. Фуқароларга, 
корхона, 
муассаса 
ва 
ташкилотларга юридик ёрдам 
бериш 
учун 
адвокатура 
фаолият кўрсатади”. 
Конституциянинг 
116-
моддаси
 
Ҳар бир кишининг унга қўйилган 
ҳар қандай жиноий иши кўриб 
чиқилаётганда 
тўлиқ 
тенглик 
асосида қуйидаги кафолатларга эга 
бўлиш ҳуқуқи мавжуд: 
Ўзи қатнашиб, суд қилиниши ва 
ўзининг ўзи ёки танлаб олинган 
оқловчи 
воситасида 
ҳимоя 
қилиниши; 
агар 
оқловчиси 
бўлмаса, унга эга бўлиш ҳуқуқи 
борлиги 
ҳақида 
хабардор 
қилиниши; одил суд манфаатлари 
талаб этган ҳар қандай ҳолларда 
унга тайинланган оқловчига эга 
бўлиш, ушбу оқловчига тўлаш учун 
етарли маблағи бўлмаган барча 
ҳолларда унинг учун оқловчини 
текинга бериш.