Ўзбекистон респубикаси

Ўлчаш, таҳлил қилиш ва яхшилаш жараёнлари (8 банди):
1. Мониторинг ва ўлчашлар (8.2).
2. Истеъмолчиларнинг қаноатланганлигини аниқлаш (8.2.1).
3. Ички аудит (текширув) (8.2.2).
4. СМТ жараёнлари мониторинги ва ўлчашлар (8.2.3).
5. Маҳсулот мониторинги ва ўлчашлар (8.2.4).
6. Номувофиқ маҳсулотларни бошқариш (8.3).
7. СМТ натижавийлигини келгусида ошириш учун маълумотларни таҳил қилиш (8.4).
8. Доимий яхшилаш (8.5.1).
9. Тузатиш ҳаракатлари (8.5.2).
10. Олдини олиш ҳаракатлари (8.5.3).
ISO 9001:2008 стандартида келтирилган жараёнларнинг синфланишини умумлаштириш натижасида маҳсулотли жараён схемасини келтириш мумкин (5.2-расм. а, б).



5.2-расм. а) ISO 9001:2008 стандартига мувофиқ жараённинг умумий схемаси.



5.2-расм. б) Жараённинг умумий схемаси ва ISO 9001:2008 стандарти билан боғлиқлиги.

Объектнинг аниқ бир қийматида иштирок этувчи ва уларнинг ишлаб чиқариш сифатида барча жараёнларни қуйидаги турларга бўлиш мумкин:

• асосий (таянч) жараёнлар – маҳсулот ишлаб чиқариш ёки хизматлар кўрсатишда амалга ошириладиган ва меҳнатга йўналтирилган жараёнлар;
• ёрдамчи (таъминловчи) жараёнлар – асосий жараёнларни амалга ошириш учун зарурий шароитларни яратади;
• бошқариш жараёнлари – асосий ва ёрдамчи жараёнларнинг самарадорлигин оширишга йўналтиилган ташкилий вазифаларни бажаради.
Аслида барча жараёнлар у ҳоҳ ишлаб чиқариш ёки ижтимоий жараён бўлмасин нисбатан мустақил жараёнлар сифатида бир қанча жараён ости жараёнлардан ташкил топган. Барча жараёнларни ягона бизнес-жараён сифат ўзаро фаолиятининг принципил схемаси 5.3-расмда кўрсатилган.

Шубҳасиз, 5.3-расмдан кўриниб турибдики, асосий жараёнлар бевосита истеъмол баҳоси ва унинг қиймати билан чиқиш натижаларини яратади.

Ўз-ўзини текшириш ва назорат саволлари

1. ISO 9001 стандарти сифат менежменти тиимига қандай талабларни қўяди (4.1 банди)?

2. Сифат менежменти тизимидаги жараёнларни сананг?
3. Жараённинг тузилмали моделини тушунтиринг.
4. Жараён учун кириш ва чиқишлар нималар бўлиб ҳисобланади?
5. Жараённи амалга ошириш учун ресурсларнинг қандай турлари керак?
6. Менежментдаги бизнес-жараёнлар, ёрдамчи жараёнлар ва бошқариш жараёнларининг моҳиятини тушунтиринг.
7. ISO 9001 стандартида ташқи ташкилотларнинг жараёнларига қандай талаблар қўйилаган?