Ўзбекистон респубикаси

16 – Боб. СИФАТ МЕНЕЖМЕНТИ ТИЗИМИДА АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ ҚЎЛЛАНИЛИШИ 445
16.1. Ахборот технологиялари тизими 445
16.2. Сифат менежменти тизимини ахборот технологиялари ёрдамида бошқаришнинг замонавий ҳолати 447
16.3. Сифат менежменти тизими жараёнларини тавсифлашда компьютер технологиялар концепциясидан фойдаланиш 451
16.4. Сифат менежменти тизимида Microsoft Office дастурларидан фойдаланиш 454
16.4.1. Microsoft Word матн муҳарририда ҳужжатлаштириш ишлари 454
16.4.2. Microsoft Excel жадваллар муҳарририда маълумотларни фильтрлаш 457
16.4.3 Сифат менежменти тизимида маҳсулотларни тақдимот дастурларда намойиш қилиш Power Point дастури 459
16.4.4 Сифат менежменти тизимида маълумотлар базасини Microsoft Access дастурида яратиш 462
16.5. Интернет тармоғининг сифат менежменти тизимини бошқариш жараёнида қулайликлари ва имкониятлари 480
16.6. Ўзбекистон Республикасидаги Интернет тармоғининг ривожланиши 485
16.7. Сифат менежменти тизимида ISOratniс дастуридан фойдаланиш 489
Ўз-ўзини текшириш ва назорат саволлари 498
17 - Боб. СИФАТ БЎЙИЧА МЕНЕЖЕРЛАР ВА УЛАРНИНГ СИФАТ МЕНЕЖМЕНТИ ТИЗИМДАГИ РОЛИ 499
17.1. Сифат бўйича менежерларга заруриятнинг пайдо бўлиши 499
17.2. Сифат бўйича менежерларга қўйиладиган талаблар 500
17.3. Сифат бўйича менежерларнинг вазифалари, жавобгарлиги ва ваколатлари 515
17.4. Сифат бўйича менежерларнинг тайёрлаш 518
Ўз-ўзини текшириш ва назорат саволлари 525
АДАБИЁТЛАР 526
ГЛОССАРИЙ 530

СЎЗ БОШИ

Бозор иқтисодиётига ўтишда маҳсулотлар ва хизматларнинг сифати масаласи корхонанинг нуфузини, ривожини ва ишлаб чиқарилаётган маҳсулотларининг рақобатбардошлилиги белгиловчи муҳим омил ҳисобланади. Корхона ва ташкилотларда маҳсулот сифатини бошқариш тизимли равишда йўлга қўйилганлиги ва сифатни таъминлаш масалалари корхонанинг доимий сиёсати даражасида кўрилиши бозорда ўзининг муқим ўрнига эга бўлиш, стратегик ҳамкорлик ва истеъмолчилар билан фаолият олиб боришнинг гарови саналади.

Замонавий шароитда сифат масалалари инсониятнинг ҳаёт тарзини, иқтисодий, ижтимоий ва экологик хавфсизлик омиллари долзарб аҳамият касб этиши билан бир қаторда бозор иқтисодиётида ва унга ўтиш даврида жамият ривожланишининг барқарорлиги ва иқтисодий турғунлигини таъминловчи омил тарзида ҳам кўрилади.
Республикамизда истиқлолнинг дастлабки йилларидан иқтисодий ислоҳатлар амалга ошириб келинмоқда. Иқтисодиётда маҳсулот ва хизматлар сифатини халқаро стандартлар талабларига мувофиқ ишлаб чиқариш ҳамда корхона ва ташкилотларда халқаро стандартларни кенг жорий қилиш республикамиз экспорт салоҳиятини оширишнинг муҳим ва стратегик омилларидан биридир.
Иқтисодиётни ривожлантириш ва маҳсулот ишлаб чиқарувчи корхоналарнинг экспорт салоҳиятини ошириш борасида халқаро стандартларни жорий қилиш бўйича ҳукуматимиз томонидан чора ва тадбирлар амалга жорий қилинмоқда. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2004 йил 22 июлдаги 349-сонли “Корхоналарда халқаро стандартларга мувофиқ бўлган сифатни бошқариш тизимларини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”, 2006 йил 29 августда 183-сонли “Корхоналарда халқаро стандартларга мувофиқ сифатни бошқариш тизимларини жорий қилиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги, 2009 йил 19 июлдаги №173 - сонли “Халқаро стандартларга мувофиқ сифатни бошқариш тизимларини республика корхоналарига жорий этишни кенгайтириш бўйича чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорлари шулар жумласидандир.
Мазкур қарорлар мамлакатимизда ишлаб чиқарилган маҳсулотлар ва кўрсатиладиган хизматларнинг ташқи ва ички бозорларда рақобатбардошлилигини янада ошириш, республиканинг экспорт салоҳиятини кенгайтириш мақсади кўзда тутилган бўлиб, республикамиз корхоналарида сифат менежменти тизимларини жорий этиш, уларни доимий такомиллаштириш ва самарадорлигини оширишга ташкилий, услубий ва техник-иқтисодий ёндашишларни ишлаб чиқиш учун амалдаги менежмент тизимини баҳолашни талаб этади.
Қабул қилинган қарорларда ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар ва кўрсатиладиган хизматлар сифати масалаларини халқаро стандартларга мувофиқ равишда ташкил этиш бўйича асосий вазифалар белгилаб берилган. Улар қуйидагилардан иборат:

• 
  Республикамиз корхоналарида халқаро стандартларга мувофиқ бўлган сифатни бошқариш тизимларини жорий этиш ва сертификатлаштириш;
  
• 
  ишлаб чиқарувчи корхоналарда халқаро стандартларга мувофиқ бўлган сифатни бошқариш тизимларини ўз вақтида ишлаб чиқиш, жорий этиш, сертификатлаштириш билан боғлиқ жараёнларнинг тизимли мониторингини олиб бориш;
  
• 
  халқаро стандартларга мувофиқ бўлган сифатни бошқариш тизимларини жорий этган корхоналарни рағбатлантиришга доир таклифлар ишлаб чиқиш ва ҳоказо.
  

Шу билан бирга қабул қилинган қарорларда халқаро стандартларга мос равишда сифатни бошқариш тизимларини яратиш ва жорий этиш билан бирга бу ишларни юқори савияда олиб бориш мақсадида, кадрлар тайёрлаш масалаларига жиддий эътибор қаратилган. Жумладан, 2004 йил 22 июнда қабул қилинган 349-қарорга мувофиқ техника соҳасидаги Олий ўқув юртларида сифат бўйича менежерлар йўналиши мутахассисларини тайёрлаш дастурини жорий қилиш белгилаб кўйилган.
Метрология, стандартлаштириш ва маҳсулот сифати менеджменти йўналиши бўйича мутахассислар тайёрлашнинг бош мақсади бўлмиш – келажаги буюк Мустақил Ўзбекистон давлатининг муносиб фуқароси бўлиб етишиб, юксак маданий ва маърифий билимлар эгаси бўлиш. Шу билан бирга танланган йўналиш бўйича замонавий мутахассис бўлиб, мустақил равишда янги техника ва технологияларни эгаллаб олишга, бутун дунё бўйича тезкорлик билан амалга оширилаётган билим ва тажриба соҳаларидаги ўзгаришларни тезда ўзлаштира оладиган, ходимлар ўртасида лидерлик (пешқадамлик) қобилиятига эга бўладиган ва кенг рақобатбардошлик шароитида фаолият кўрсата оладиган янги замон кадрларини етказиб беришдир.
Ўзбекистон Республикасининг “Таълим тўғрисида” ва “Кадрлар тайёрлаш миллий дастури тўғрисида”ги қонунларини бажариш юзасидан ва мамлакатимиз иқтисодиёти учун устивор ҳисобланган соҳалар бўйича олий маълумотли юқори малакали кадрларни тайёрлаш мақсадида 5310900 – “Метрология, стандартлаштириш ва маҳсулот сифати менежменти” йўналишлари бўйича бакалаврларни ва 5А521900 – “Метрология, стандартлаштириш ва сифатни бошқариш”, 5А310903 – “Маҳсулот сифати менежменти” ва 5А310901 – “Товарлар хавфсизлиги ва уларни сертификатлаш” мутахассисликлари бўйича магистр академик даражасига эга мутахассислар тайёрланмоқда.
Ушбу дарслик юқорида келтирилган йўналишлар ва мутахассисликлар бўйича таълим олаётган талабалар билим савиясини ошириш ва таълим муассаларида таълим жараёни сифатини таъминлаш учун услубий таъминот вазифасини ўтайди.