Ўзбекистон републикаси

Тузатиш коэффицентлари кон захираларини ҳисоблашда эътиборга молик, конларнинг миқдор ва сифат тавсифлари ҳақидаги тўла тасаввурга эга бўлиш ва уни қазиб олиш технологиясига таъсир кўрсатиши мумкин бўлган кўрсатгичлардан биридир. Маъданлашувнинг дискертлилигини, маъдансиз дайкалар ёки маъдан қамровчи жинсларда ксенолитларнинг мавжудлигини, ҳарсангтошларнинг кўплигини, карстлашув ва музлаш белгиларини ҳисобга олиб киритиладиган тузатишлар, фойдали компонентлар захираларини камайишига олиб келади. Сочма конларни қазиб олишда қимматли компонентларнинг ювилишини ҳисобга олувчи коэффицентларни киритилиши захираларининг ошишига олиб келиши мумкин. Бундан ташқари, намуналарнинг кимёвий таҳлилига, бурғи қудуқлари қалинлигини ўлчаш натижаларига, улардан олинган маълумотларнинг тоғ лаҳимлариникига нисбатан фарқланишидаги даврий ҳатоликларга ҳам тузатишлар киритилиши мумкин.
Маъданлашувнинг ёки маъдандорликнинг дискертлилигига киритиладиган тузатишлар муҳим амалий аҳамиятга эга. Маъдандорликни баҳолаш учун дискертлилик ҳарактери ва унинг миқдорий даражасини аниқлаш лозим. Дискертлилик ҳарактери ўлчамларнинг нисбати, маъданли ва маъдансиз майдонлар орасидаги масофага боғлиқ. Жуда мурраккаб ҳарактерли дискертли маъданлардан фойдали компонентларни селектив ажратиб олишнинг амалда иложи йўқ. Шу билан бирга, ялпи қазиб олиш жараёнлари маъдан маҳсулотларининг сифат кўрсаткичларини кескин пасайиб кетишига олиб келади. Дискертлилик даражаси (Д) стандарт, вариация коэффициентлари ва маъдандорлик (г) орқали ифодаланади. Булардан сўнгиси саноат миқёсидаги минераллашувга эга бўлган маъданли оралиқлар (майдонлар, ҳажмлар, массалар) узунлигининг маъданли зонанинг умумий узунлигига нисбати сифатида қабул қилинади. Конларни қазиб олишда маъданлашувнинг жуда ҳам дискертлилик ҳарактери орқали келиб чиқадиган салбий оқибатларнинг олдини олиш учун селектив ва ялпи қазиб олиш вариантларини таққослаб, маъдандорлик коэффициентининг минимал миқдорини лойиҳада асослаш керак.
Бурғи қудуқлари ва тоғ лаҳимлари ўтиш билан разведка ва эксплуатация тўрларининг зичлашиб бориши давомида одатда, яширин дискертлик (кондицияда белгиланган ўлчамлардан катта бўлган маъдансиз участкаларнинг топилиши) кузатилади. Уни ҳисобга олган ҳолда маъдандорликнинг ҳақиқий коэффициенти эмпирик шаклда аниқланади.