Ўзбекистон републикаси


Разведка лаҳимлари тармоқларининг зичлиги



Download 9,62 Mb.
bet67/117
Sana23.03.2022
Hajmi9,62 Mb.
#506764
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   117
Bog'liq
Фойдали қазилма конларини қидириш ва разведка қилиш Дарслик П С

8.11.Разведка лаҳимлари тармоқларининг зичлиги
Разведка тармоқларининг зичлиги, битта разведка лаҳимига тўғри келувчи фойдали қазилма таналари майдони билан тавсифланади. У разведкалаш чизиғида ва разведкалаш чизиқлари орасидаги масофаларда жойлашган лаҳимлар ўртасидаги масофалар билан аниқланади.
Разведкалаш лаҳимлари орасидаги масофани танлашнинг бир нечта мисолларда кўриб чиқамиз.
Фойдали қазилмаси бўлган бир неча қатламли қия ётувчи маҳсулдор ётқизиқни разведкалаш чизиқлари билан ўрганиш ҳолати
Ётқизиқларнинг йўналиш чизиғига кўндаланг жойлашган разведка чизиқларида ўтилган лаҳимларга қўйиладиган асосий талаб, барча ётқизиқлларни (на фақат фойдали қазилмали қатламларни, балки унга ёндош бўлган жинс қатламларини ҳам) кесиб ўтишнинг мажбурий эканлигидир. Фақат шундагина бирор бир фойдали қатлам қолдириб кетилмаганлигига ишонч ҳосил қилиш мумкин.
Ушбу тамойилдан келиб чиқиб, чизиқларда қўшни шурфлар орасидаги масофани(l) аниқлаш учун, айни шароитда энг фойдали ҳисобланган маълум ўртача чуқурликдаги шурфларни(х) ўтказиш зарур. Разведка кўп сонли, ораси (l’) масофали саёз шурфлар билан ёки кам сонли, ораси (l”) масофали чуқур шурфлар билан амалга оширилиши мумкин(36-расм).
Ҳар бир шурфда (у саёз ёки чуқур бўлсин) фойдасиз ўтиш қисми-ёпиб турган ётқизиқлар ва нураш қобиғи жинсларини ўтиш ва фойдали қисм кам ўзгарган туб жинслар бўйича ўтиш фарқланади. саёз шурфнинг қазиш анча арзон туради, аммо, саёз шурф чуқурлигининг катта қисми фойдасиз интервалга тўғри келади. Чуқур шурф қазиш қиммат туради, аммо, унда чуқурлигининг катта қисми фойдали интервалдан жой олади.
Шундай қилиб, геологдан ҳар бир алоҳида ҳолатни, муайян шароитни ҳисобга олиб(нураш ётқизиқлари ва нураш қобиғи чуқурлигини, катта чуқурликдаги сув оқимларини ошиб боришини ва х.к.) ўртача чуқурликдаги шурфларни танлашига тўғри келади. Бунда умумий иш ҳажмининг асосий қисмини фойдали қазилмани ёпиб турган ётқизиқлар бўйича ўтишга сарфламаслик учун жуда кичик чуқурликдаги, ўтиш нархи жуда ҳам юқори бўлиб кетмаслик учун эса ўта чуқур бўлмаган шурфларни танлаш лозим.

Расм-36. Чуқур ва саёз шурфлар ёрдамида разведка қилиш усулларини қиёслаш
Баъзан шурфнинг энг қулай чуқурлигини Бокийнинг қуйидаги формуласи ёрдамида аниқлаш мумкин:
 √ 
Бу ерда Ко – 1 пог.м. ёпиб турган ётқизиқларни ўтиш нархи;
с - ёпиб турган ётқизиқларнинг чуқурлиги;
в – туб жинслар бўйича ўтилган навбатдаги ҳар бир метр учун ўтиш қийматининг ошиб бориши.

37-расм. разведкалаш тармоқларида шурфлар орасидаги масофани аниқлаш.
Қачон шурфларнинг ўртача иқтисодий жихатдан маъқул чуқурлиги танланса, қўшни шурфлар орасидаги масофа l аниқланади(37-расм). У туб жинслардан ўтилган шурфлар чуқурлигига (хо) ва қатламларнинг ётиш бурчагига (α) боғлиқ ва қуйидаги формула билан ифодаланади:
l= хоctgα

Download 9,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   117




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish