Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

 III.Harakatlar  koordinatsyasi,  makon  va  vaqtda orientatsiyani rivojlan-
tirish, harakat ko’nikmalarini shakllantirish uchun mashqlar.  
IV. Mushaklarni bo’shashtiruvchi mashqlar.  
 
Asosiy  harakatlar  va holatlar  tasnifi 
 
 
 
Gavda  va  uni  qismlarini  asosiy  holatlarini  o’rganish  umumta’lim 
maktablaridayoq  boshlanadi.  Ular  turli  mushak  zo’riqishi,  tezlik  va 
amplituda  bilan  bajariladi.  Bu  mashqlar  yordamida  bolalar  o’zlarining 
harakatlanish  a’zolarini  boshqarishni,  vaqt,  joy  va  kuch  o’lchamlarida 
orientatsiya  qilishni  o’rganadilar(ketma-ketlik,  marom,  sur’at,  yo’nalish, 
kuch  qo’llash  va  h.k.).  Keyingi  o’quv  vazifalarda  ular  murakkablashtirilib, 
turli birikmalarda  bajariladi. 
Boimeхanikaga  muvofiq  holda  oyoq-qo’llar,  gavda  va  bosh 
harakatlari,  asosan  uch  хil  tekislikda  bajariladi:  yuzlama,  yonlanma  va 
gorizantal.  Shuni  bilish  lozimki,  qo’llar  va  oyoqlar  harakatini  yo’nalishi 
gavdani  fazo  (joy)  da  qanday  joylashishidan  (tik  turgan  yotgan  holda  va 
h.k.) qat`iy  nazar, unga nisbatan  aniqlanadi.