Ўзбекистон бадиий академияси камолиддин беҳзод номидаги миллий рассомлик ва дизайн институти

 
а 
b 
 

---

14 
 
C 
4-расм
 
1.3 Наққошлик санъати 
Ўрта Осиё наққошлик санъати қадимдан дунёга машҳур. Ўтмишда Ота-
боболаримиз қурган муҳташам бинолар ҳозирги кунгача мафтункор 
жилвасини йўқотмаган. Юксак дид билан ишланган нақшлар бизни ҳайратга 
солиб келмоқда. Миллий нақшларимиз ғоятда бой мазмунга эга. Оддий 
қошиқ, лаган, қутича, сандиқ, беланчак, турли хил чолғу асбоблар, уй рўзғор 
буюмларидан тортиб турар жой ва жамоат биноларининг девор ҳамда 
шифтларга солинган нақшлар ханузгача инсонни ҳайратга солиб келмоқда. ( 
расм) 
Бу гўзал нақшлар ажойиб наққошлар томонидан яратилган бўлиб, 
асрлар давомида бунёт топди, ривожланди, меъморчилик ҳамда тасвирий 
санъат ривожи билан боғланган холда такомиллашиб борди.
Нақш
-арабча 
тасвир, 
гул 
деган 
маънони 
англатади. 
Қуш,хайвон,ўсимлик, геометрик ва бошқа элементларни маълум тартибда 
такрорланишдан ҳосил қилинган безакдир. Ганчкорлик, кандакорлик, кашта 
дўзлик, зардўзлик, кулолчилик,заргарлик,гилам тўқиш, тўқимачилик ва 
ҳоказоларда ҳар хил йўллар билан ишланади. Наққошлик санъати инсоният 
маданяти билан бир қаторда қадимийдир. Ҳар ҳил археологик қазилмалар 
шуни кўрсатадики наққошлик жаҳондаги барча халқларда қадимдан мавжуд 

---

15 
эканлиги бизга маълум бўлди. Бунга мисол қилиб Афросиёбда археологик 
қазишмалар натижасида Х-ХI асрларда ишланган сопол буюмларини 
мисолқилишимиз мумкин.
(5-расм)
а
b 
5-расм 
Наққошлик ҳар бир давлатнинг ўзига хос муҳитига, географик ўрнига, 
ўлканинг умумлик дунёсига кўра ривож топди. Арман ва Грузинларда узум 
ва узум барги, шимол халқларида арча ва ҳар хил хайвонлар, қирғиз ва 
қозоқларда мол шохи, тожиклар ва ўзбек халқининг нақшларига қарасак 
анор, бодом, гуллар, қалампир ва бошқаларни рамзий нақш тариқасида 
ишлатилганлигини кўрамиз. 
a b
6-расм Грузин нақшлари

---

16