Ўзбекистон бадиий академияси камолиддин беҳзод номидаги миллий рассомлик ва дизайн институти

Россия заргарлик буюмлари. 
Славянлик заргарлар қимматбаҳо 
минералларни қайта ишлаш хақида жуда кўп нарсаларни билишарди. 
Қадимий 
Россия 
заргарлик 
буюмлариғарб 
давлатлари 
заргарлик 
буюмларидан анча фарк қилади, улар кўпроқхалқ анъаналарига таяниб 
келишган. Заргарлар ўзлринимашҳур узук ва маржонларини қимматбаҳо 
тошлар билан безатишган. Заргарлик буюмлари миллий рамзлар 
асосидатуширилган тасвирлар ва турли нақшлар билан безатилган. 
Славянлик заргарлар биринчи бўлиб кимматбахо металларни бир-бири билан 
уйғунлаштириб заргарлик буюларини ишлаганлар.Шундай килиб, заргарлик 
санъати оламига оқ ва қизил олтиннинг уйғунлаштирилган кўринишлари 
кириб келди.
(19-расм)
 
15-расм 
16-расм 
 
 
a 
b

---

29 
 
 
 
 
c 
d
 
 
17-расм 
 
18-расм 
19-расм 
 
Заргарлик санъатида турли хил тақинчоқлар тайёрлаш усуллари пайдо бўлиб 
турган бир вақтда, бу ҳунар сирларини эгаллаш ва катта эътиборни, меҳрни, 
сабрни ва заргар уста томонидан изланишни талаб қилади. Эрамизгача 
бўлган I-асрдан бошлаб, эрамизнинг VII-асригача Айритом, Афросиёб, 
Далварзинтепа, Холгаён, Болаликтепада чиройли ҳайкаллар, девор безаклари 
орқали заргарлик санъати ривожаланганлигини кўриш мумкин. Тош 
асрининг сўнги даври Неолитдаёқ (эрамизгача IV-III-йилликнинг охирида) 
шилдироқ, мунчоқлар, ҳар хил тошлар ҳамда суяклардан ясалган безаклар 
топилган. Бу эса заргарликнинг ривожланганидан далолат беради. 

---

30 
 
20-расм 
Икки дарё оралиғида жойлашган Юнонистонда ажойиб ва қимматбаҳо 
заргарлик буюмлари ишланган. Мис даврида зирак, балдоқ, билакузук, 
шилдироқ ва бошқалар, металлдан, ҳаттоки олтиндан ишланадиган бўлди. 
Хоразмдаги Тупроқ қалъа деворларидаги тасвирлардан ўша даврлардаги 
аёллар қулоқларига нафис зирак таққанликлари маълум бўлаган. Булардан 
ташқари бронзадан қуйиб ишланган бир қанча осма тақинчоқлар ҳам 
топилган Хоразмдаги тупроққалъа деворлардаги тасвирлардан ўша 
даврлардаги аёллар қулоқларига нафис зирак таққанликлари маълум бўлган 
Булардан ташқари, бронзадан қуйиб ишланган бир қанча осма тақинчоқлар 
ҳам топилган. Бу осма тақинчоқлар I-IV асрларга мансуб бўлиб Хоразмнинг 
Аёзқалъа, Етти асар, Бургутқалъа ва бошқа жойларидан топилган. IV-V-
асрларда ишланган заргарлик буюмлари тош, шиша, пасталардан қилинган. 
Масалан: Хоразмда шишадан қилинган шер ва қурбақашаклидаги мунчоқлар 
топилган. XIX-аср ва XX-аср бошларида Ўрта Осиё хонликлари ўртасида 
заргарлик тез суръат билан ривожланади. Кўпгина шаҳарларда масалан, 
Хива, Бухоро, Қўқон, Самарқанд, Қарши, Шаҳрисабз, Тошкент, Андижон, 
Ургенч, Нурота, Китоб, Чуст, Асака, Ғиждувон ва Марғилон ва бошқа 
жойларда уста заргарлар бўлиб, улар махсус маҳалла-маҳалла бўлиб 
яшаганлар. Заргар усталаримиз бугунги кунда ҳам ўз санъатларини 
ривожлантириб, заргарликнинг энг яхши қадимий анъаналари ва бой 
тажрибаларидан самарали фойдаланиб келмоқдалар.