Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агертлиги

10.2 – rasm. kompyuterlarning o`zaro aloqasidagi operatsion tizim 

kom`onentlarining o`zaro aloqasi. 

Amaliyotda  tarmoq  operatsion  tizimlarini  qurishda  bir  nechta  yondashishlar 

yuzaga keldi                                (10.3 – rasm).  

 

10.3 – rasm. Tarmoq OT larni qurish variantlari  

Birinchi  tarmoq  OT  lari    hozirgi  lokal  OTlarning  yig`indisidan  va  uning 

o`rnatilgan  tarmoq  qobig`idan  iborat  bo`lgan.  Shu  bilan  birga  lokal  OT  ga  asosiy 

tarmoq  funktsiyalarini  bajaruvchi  tarmoq  qobig`i  uchun  kerak  bo`ladigan 

minimum tarmoq funktsiyalari o`rnatilgan. Bunday yondashishga misol bo`lib har 

bir  kompyuterda  MS  DOS  operatsion  tizimining  ishlatilishini  olish  mumkin 

(uchinchi  versiyasidan  boshlab  unda  fayllarga  qo`shma  ruxsatni  ta’minlaydigan 

fayllarini va yozuvlarni qulflash kabi o`rnatilgan funktsiyalari paydo bo`ldi). Lokal 

OT  ustidan  tarmoq  qobig`i  ko`rinishida  tarmoq  OTlarini  qurish  printsiplari 

zamonaviy  OT  larda  ishlatiladi,  bularga,  masalan,  LANtastic  yoki  personal  Ware 

kiritish mumkin.  

---

 

72 

Biroq  boshdanoq  tarmoqda  ishlash  uchun  mo`ljallangan  operatsion 

tizimlarni ishlab chiqish yo`li ancha effektli ko`rinadi. Bunday OT larning tarmoq 

funktsiyalari ularning asosiy tizim modullari ichiga chuqur o`rnatilgan bo`ladi, bu 

esa ularning logik mukammalligi, oson ishlatilishi va modifikatsiyasi, shuningdek 

yuqori  unumdorligini  ta’minlaydi.  Bunday  OT  ga  misol  qilib  Microsoft 

firmasining Windows NT tizimi hisoblanadi, bu tizim o`rnatilgan tarmoq vositalari 

hisobiga  ma’lumotlarni  ishlab  chiqarilishi  va  havfsizligini  shu  firmani  o`zidan 

chiqqan(IBM  firmasi bilan birga) LAN Manager OT taqqoslaganda ancha yuqori 

ko`rsatkichlarini  ta’minlaydi.