Ўзбекистон алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги тошкент ахборот технологиялари университети “Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраси «маълумотлар узатиш тизимлари ва тармоқлари»

Таянч поғона. 
Тармоқнинг таянч поғонаси тугунлар ўртасида 
пакетларни юқори тезликли узатишни, ўтказиш полосасидан максимал 
тарзда фойдаланган ҳолда, таъминлаши керак. Таянч тармоқлар оралиқ 
поғона тармоқлари (чегаравий тармоқлар) томонидан тақдим этиладиган 
РИ 

---

170 
турли трафикларни агрерациялаши, ушбу ахборотни узатиш учун шаффоф 
транспортни таъминлаши керак. Таянч тармоқлар ушбу вазифаларни ҳал 
этиш учун қувватли коммутаторлар, SDH/SONET ва DWDM каби энг илғор 
оптик технологиялардан фойдаланган ҳолда бирлаштирилган оптик толали 
каналлардан фойдаланиш керак. 
Таянч тармоқларининг тузилиш принципларини белгилайдиган бошқа 
асосий белгиси бўлиб тўхтаб қолиш юзага келганда кўрсатиладиган 
хизматлар сифатини йўқотмаган ҳолда ахборотни узатиш учун таянч 
тармоқнинг ишламай қолишга чидамлилиги ва доимий қулайлик 
ҳисобланади. Ушбу талабларни таъминлаш учун таянч даража тармоқлари 
қуйидаги асосий элементлардан фойдаланиш керак. 
23.2-расм. Таянч тармоқ тузилишига мисоллар 

тармоқ боғламалари ўртасидаги резерв алоқа каналларидан 
фойдаланиш имконияти; 

резерв таъминот манбаидан фойдаланиш имконияти; 

коммуникацион процессорларни физик резервлаш имконияти; 

марказий процессорларни резервлаш имконияти.
 
Таянч 
тармоқларида 
фойдаланиладиган 
каналлар 
юкламасини 
оптималлаштириш учун ва кўрсатиладиган хизматларнинг кўп миқдорини 
таъминлаш учун трафикни бошқариш, топологияларни бошқаришнинг турли 
тармоқ технологияларидан фойдаланилади. АТМ протоколлар ёрдамида 
ўзаро алоқа каналлари билан уланган «интеллектуал» қурилмалар каналлар 
қулайлиги ва уларнинг юкламаси тўғрисидаги ахборот билан ўзаро алмашиш 
имконига эга. Таянч тармоқдаги ҳар бир қурилмага қулай бўлган ушбу 
ахборот асосида қуйидаги қарорлар қабул қилинади: 

уланишларнинг мантиқий топологиясини қайта қуриш тўғрисида;
 

оқимларни ишламайдиган каналларнинг айланиб ўтишига қайта 

---

171 
йўналтириш тўғрисида;