Œзбекистан республикаси олий ва œрта махсус таълим вазирлиги

Албатта, бу айтилган гаплар шартлидир, яъни ҳозирча, вақти келиб 4 
яшар бола электр кучланиши у ѐқда турсин, хатто ЭҲМ қандай таркибий 
бирикмалардан ташкил топганлигини ҳам айтиб бериб, кўз олдингизда 
шахсий компьютерни йиғиб бериши ҳам мумкин. 

---

23 
Шундай қилиб, тажриба ўтказишдан (ўлчашдан) олдин бизда айнан шу 
ўлчашга тегишли бўлган муайян маълумотлар ва кўникмалар бўлиши лозим 
бўлади. 
2.
 
Аксиома.
Ҳар қандай ўлчаш - таққослаш (солиштирув) демакдир.
Энди иккинчи аксиоманинг изоҳига ўтамиз. 
Ўлчаш дегани, содда қилиб айтганда олинган объектда текширилаѐтган 
катталик қанчалик кўп ѐки кам тадбиқ этганлигини аниқлаш ҳисобланади. 
Масалан, кўз олдимизда турган иҳтиѐрий бир нарсани, айтайлик столни олайлик. 
Унинг томонларини узунлигини аниқлаш керак бўлса, бизнинг кўз олдимизга 
бир метрга тенг бўлган узунлик келади ва унга нисбатан қиѐс қилиб тахминий 
тарзда эни ва бўйи тўғрисидаги маълумотларни олишимиз мумкин. Лекин бу 
шундай тез ва ғайри оддий бир тарзда юз берадики, биз бу ҳақда ўйлашга 
улгурмаймиз ҳам, кўз олдимизга келтира олмаймиз ҳам. Бошқа бир катталик, 
масалан, танаввул қилаѐтган овқатнинг мазасини кўрайлик. 
Бу катталик ҳозирча ўлчаб бўлмайдиган катталиклардан. Уни одатда фақат 
баҳоланади. Баҳолаш эса, индивидуал тарзда бўлиб муайян мезон асосида амалга 
оширилади. Бунда мезонларни сони бирдан тортиб, бир нечтагача бўлиши 
мумкин. Масалан, "яхши" ва "ѐмон" (2 мезон); "яхши", "ѐмон" ва "ўртача" (3 
мезон); "яхши", "ѐмон", "ўртача", "жуда яхши" ва "жуда ѐмон" (5 та мезон) ва 
ҳоказолар.Агар овқатнинг фақат мазаси, ѐки соддароқ бўлиши учун, тузининг 
яхши-ѐмонлигини кўриб чиқайлик. Бунда биз худди шу катталикнинг (яъни туз 
миқдорининг) яхши бўлган қийматини оламиз ва шу қийматга нисбатан юқорида 
ѐки пастда бўлган ҳолатга шаҳодат келтирамиз. 

---

24