Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

Минерал пахта матлар 
лист ямаса орама материал болып, бир ямаса еки матты пишиқ 
жиплер менен тигиледи ҳәм битум сиӊдирилген қағазға оралады. Матлар узынлығы 3000-
5000 мм, ени 500 ҳәм 1000 мм ҳәм қалыӊлығы 50-100 мм ӛлшемларда болады. Мат орташа 

---

212 
тығызлығы (кг

м
3
) бойынша 100 маркада ислеп шығарылады. Оныӊ ыссылық 
ӛткизиўшеӊлиги 0,04 Вт

(м
.0
С). Матлар пуқаралық ҳәм санаат имаратларыныӊ тосық 
конструкциялары, технологиялық үскенелер ҳәм трубопроводлардың ыссылық изоляциясы 
ушын қолланылады. 
Минерал пахта қатты плиталар
жоқары дәрежеде бикр болып, фенол-формалдегид 
ямаса карбамид-формалдегид ҳәм басқа полимер байланыстырыўшылар тийкарында ислеп 
шығарылады. Анъанавий технологияға муўапық (хўл усыл) қатты плиталар вакуум 
прессларда 150-180
0
С температурада алынады. 
Бунда орташа тығызлығы 180-200 кг

м
3
, ыссылық ӛткизиўшеӊлиги 0,047 Вт

(м
.0
С) ли 
қалыӊлығы 30-70 мм болған плиталар таярланады. 
Заманагӛй технологияда плиталар қатты талшықлары вертикал йўналишда болған 
ҳалда 10 ҳәм 17-этажли прессларда ислеп шығарылады. Вертикал йўналтирилган толалар 
(55-65%) кӛп болса, қатты плиталарнинг қысылыўдағы беккемлиги жоқары болады. 
Қатты плиталар узынлығы 900-1800 мм, ени 500-1000 мм, ҳәм қалыӊлығы 40-100 мм 
ӛлшемларда ислеп шығарылады. Орташа тығызлығы (кг

м
3
) бойынша қатты плиталар 50, 75, 
125, 175, 200 ҳәм 300 маркаларда болады. 
Қатты плиталар қурылыс конструкциялары, технологиялық ускуналар ҳәм 
трубопроводларни ыссылық изоляциясы ушын ислетиледи. 
Гофри структурали минерал пахта буйымлар қурамында 
30% гача вертикал 
йўналтирилган толалар 30% болып, орташа тығызлығы 140-200 кг

м
3
. бул плиталар 
деформативлиги киши ҳәм беккемлиги горизонтал йўналган талшықлы плиталарга нисбатан 
1,7-2,5 мәрте жоқары болады.