Ӛзбекистан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билим министрлиги Қарақалпақ мәмлекетлик университети

23.1-кесте 
Желимлеўши мастикалар 
Мастика 
түри 
Компонентлер 
Марка 
Ыссылыққа 
шыдамлылық, 
0
С 
Диаметр 
стержени 
ийилиўи, мм 
Битумлы 
Нефт битумы 
порошок 
толтырғыш 
антисептик 
МБК-Г-65 
МБК-Г-75 
МБК-Г-85 
МБК-Г-90 
65 
75 
85 
90 
15 
20 
30 
35 
Қатронлы 
Таскӛмир қатроны, 
порошок 
толтырғыш 
МДК-Г-50 
МДК-Г-60 
МДК-Г-70 
50 
60 
70 
25 
30 
40 
Тӛбе ушын гидроизоляция мастикалары тӛбелерди, қурылыс конструкцияларын 
гидроизоляциялаўда ҳәм желимлеўши материал сыпатында ислетиледи. Олар гудрокам ҳәм 
резина-битумлы байланыстырыўшылар тийкарында таярланады, жоқары эластикликке, 
ийилиўшеңликке, суўыққа шыдамлылыққа ийе болады. 
Гудрокам тас кӛмир майлары ҳәм нефт гудронының биргеликте оксидлениўиниң ӛними 
есапланады. 
Асфальтлы 
гидроизоляция 
мастикалары 
қуйма 
ҳәм 
сыбаў 
усылында 
гидроизоляциялаўда, плита ҳәм басқа даналы буйымлар таярлаўда байланыстырыўшы 
сыпатында ислетиледи. 
Ыссы битум
-минераллы 
мастикалар битум байланыстырыўшысы қурамына 
салыстырғанда 30-64% минерал порошоклар киритип таярланады. Олар қурылыс 
конструкциялары, гидротехникалық сооружениелер чокларын бекитиўде қуйма композиция 
сыпатында ислетиледи. 
Суўық асфальт мастикалары (хамаст) битум-ҳәкли пастаны минерал порошок пенен 
суўық ҳалатда араластырып таярланады. Олар суўық гидроизоляцияда ҳәм деформацион 
чокларды бекитиўде ислетиледи. 
Гидрофоб газоасфальт битум-ҳәкли пастаға 10-15% портландцемент ҳәм газ пайда етиў 
ушын алюминий пудраси (уны) қосып алынады. Ол комплекс тӛбе бастырма панел 
конструкцияларын таярлаўда ҳәм трубопроводларды теплогидроизоляциялаўда ислетиледи. 
Антикоррозион 
битумлы 
мастикалар 
қурылыс 
конструкциялары 
ҳәм 
трубопроводларды агрессив орталықлардан қорғаўда ислетиледи. Мастика еритилген қыйын 
ерийтуғын битумлар ҳәм минерал порошок толтырғышлар тийкарында таярланады. Олар 
кислота ҳәм силтилер еритпелерине, азот оксидлерине, күкирт гази, аммиак ҳәм кислота 
пуўлары (60
0
С), дуз еритпелери ҳәм басқа агрессив орталықларға шыдамлы болады. 

---

159 
Битум
-резиналы мастикалар нефт битумлары, резина порошогы ҳәм модификаторлар 
тийкарында алынады, ыссы ҳәм органикалық еритиўшилер қосылып суўық ҳалда 
таярланады. Олар жер асты металл трубопроводларын гидроизоляциялаўда ислетиледи. 
Битум- полимерли мастикалар нефт битумлары ҳәм каучуклар ямаса синтетикалық 
полимерлер ҳәм минерал
 
порошок толтырғышларды жақсылап араластырылып таярланады. 
Каучук ҳәм полимерлер мастикалардың ыссылыққа шыдамлылығын ҳәм суўықда 
эластиклигин тәмийинлейди. Олар қурылыс конструкцияларын коррозия орталығынан 
қорғаў ушын ислетиледи.