Ózbekistan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi

Kórkem-óner: Pyotr I dáwirinen baslap Peterburg hám Moskvada júdá úlken qurılıs isleri alıp barıldı. Sol jılları rus arxitekturasında Evropa hám rus milliy dástúrlerin uyǵınlastırǵan jónelis qáliplesti. Rus arxitektorı D.V.Uxtomskiy (1719-1774) 1749-jılı Moskvada arxitektura mektebin dúzdi. Sol jılları talantlı arxitektor V.I.Bejenov (1737-1799) da bir qansha qurıw rejesi (ámelge aspay qalǵan) hám Caricin sarayı rejesi uyǵınlıǵı hám dábdebeliligi menen zamanlasların hayran qaldırǵan.

Basqa bir ataqlı arxitektor M.F.Kazakov (1738-1813) Moskva unversitetiniń imaratın hám Dvoryanlar jıyını imaratın qurıp, rus arxitekturalıq kórkem-ónerine úles qostı.

P.I.Argunov, G.E.Dikushin, A.F.Mironov (Ostankinodaǵı Sheremetevlar sarayın qurǵan) sıyaqlı rus arxitektorları menen bir qatarda XVIII ásirde shet elli arxitektorlar – francuz E.M.Falkone, shotland Ch.Kameron, italiyanlar D.Kvareni hám V.V.Rastelli (Qısqı saray hám Petergof ansamblin qurǵan) de dóretiwshilik qılıp, rus arxitektorlıǵı tariyxında belgili iz qaldırdı. XVIII ásirde súwretshilik kórkem-óneri de jaqsı rawajlandı. Portret janrında dóretiwshilik qılǵan I.P.Argunov, F.S.Rokotov, D.G.Levickiy, V.A.Borovikovskiy dóretiwshiligi de usı dáwirge tuwrı keledi.

1757-jılı Moskva universiteti baslaması menen onıń ádebiy klası bazasında Ádebiy akademiya shólkemlestirildi. Birinshi akademik A.P.Losenko bolıp, onıń «Vladimir hám Rojeda» kartinası hámde G.I.Ugryumovtıń «Aleksandr Nevskiydiń Pskovqa kirip keliwi» kartinası rus súwretshiliginde tariyxıy janrdı baslap berdi. Skulptorlardan M.I.Kozlovskiy, F.F.Shcherdin, F.I.Shubin dóretiwshiliginde de klassicizm bas jónelis esaplanadı. Peterburg hám Moskvadaǵı imaratlardı bezew ushın olar tárepinen jaratılǵan háykelshilik kórkem-óneri úlgileri, A.V.Suvorov, M.V.Lomonosov sıyaqlı ataqlı tariyxıy shaxslardıń háykel hám byustleri háykelshilik kórkem-óneriniń gózzal úlgileri sıpatında elege shekem adamlara zawıq baǵıshlaydı. XVIII ásirde muzıka kórkem-óneri de úlken jetiskenliklerge eristi. E.I.Fomin 30 dan artıq muzıka shıǵarmaları jaratqan bolsa, I.E.Xandoshkin bolsa ájayıp dóretiwshi hám kamer muzıkasınıń avtorı esaplanadı.

Sol dáwirde rus milliy teatrı de qáliplesti. Onıń tiykarshısı sawdager F.G.Volkov edi. 1750-jılı Yaroslavlda onıń baslaması menen birinshi spektakl` – J.Rasinnıń «Esfir» dramması qoyıladı. Keyinshelik arnawlı qurılǵan hám «Bol`shoy teatr» atamasın alǵan imaratta rus dramaturgi A.P.Sumarokovtıń «Xorev» p`essası qoyıldı. F.G.Volkov tiykar salǵan teatr birinshi rus milliy teatrı edi. Rus aktyorlarınıń pútkil bir áwladın tárbiyalawda da F.G.Volkovtıń xızmetleri úlken. Onıń shákirtlerinen ataqlı I.A.Dmitrievskiy, hátte Rossiya Pánler akademiyasınıń aǵzalıǵına da saylanǵan.

F.G.Volkov tásiri astında rus muzıkatanıwı G.S.Lebedev Hindstanda birinshi bolıp Evropa tipindegi teatrǵa tiykar saladı. 1801-jılı Hindstannan qaytqannan keyin bolsa házirgi zaman hind tilleriniń grammatikasın jaratadı.

XVIII ásir aqırında Rossiyada 10 nan zıyat teatrlar xızmet kórsenken. Olardıń artistleri arasında óz dáwiriniń iri opera qosıqshısı P.I.Jemchugova-Kovaleva hám saxnada realizmniń tiykarshısı, ataqlı aktyor I.S.Shchepkinler bar edi.