Enciklopedistler. 1715-jılı Franciyada belgili «Ilim, kórkem-óner hám ónerler enciklopediyası» nıń dáslepki tomları baspadan shıqtı. Baspanıń basında filosof Didro hám matematik d’ Allamberler turar edi. «Enciklopediya» da Vol`ter, Russo hám basqa ullı alımlar qatnastı.
«Enciklopediya» nıń áhmiyeti neden ibarat edi? Ne ushın iezuitlerdıń talabı menen onıń eki tomı korol buyrıǵına kóre qadaǵan etildi, 7 jıldan keyin bolsa pútkil baspaǵa baqlaw tamǵası qoyıldı.
Gáp sonnan ibarat, «Enciklopediya» gúressheń xarakterge iye edi. Didro hám d’Alamber XVIII ásir ortalarına shekem toplanǵan hámme bilimler jıyındısın bir sistemaǵa keltirip, katolik dinine qarsı urıs járiya etti. Olar feodal dúzimniń ornatılıwın ayawsız sınǵa aldı. Zamanlasları «Enciklopediya» nı biykarǵa áyiemgi Franciyanı shturm etiw ushın qural alınatuǵın úlken qural-jaraq skladı dep atamaǵan.
Do'stlaringiz bilan baham: |