‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

To‘lqinsimon  harakatlar -   bu  o‘ziga  xos  mashqlar  bo‘lib,  unda 

shug‘illanayotganning  egiluvchanligi  namoyon  bo‘ladi.  Uning 

to‘g ‘ri  bajarilishi  koordinatsion  qobiliyatiga,  bo‘g‘imlaming 

harakatchanligi  “mushak  hissiyoti”ning  rivojlanganligiga  bog‘liq. 

Dastlabki  o ‘rganish  vaqtida  turli  mashqlar  o‘rganilib,  ular  toiqin- 

simon  harakatlaming  alohida  fazalarini  egallashga  yordam  beradi. 

Tayyorlov  bosqichiga kiritilgan harakatlami  o ‘rganmasdan mashq- 

lami  bajarishga  o‘tish  tavsiya  etilmaydi.  Q oilam i  yonga  qilib, 

toiqinsim on harakatlar bajariladi.

Q oilar ketma-ket tarzda aw al yelka qismida,  tirsakda, kaft qis- 

mida  bukilib,  barmoqlami  bukish  bilan  tugallanadi.  Bu  tayyorlov 

fazasi  hisoblanadi,  bu  holatda  uzoq  qolmasdan,  q o ila r  bir  tekisda 

barcha  bo‘g‘inlarda  yoziladi,  faqat  bu  ketma-ket  tarzda  bajarilishi 

kerak  (yelka,  tirsak,  kafit,  barmoq),  mana  shu  tekis  bajariladigan 

mashq,  toiqinsim on harakatning asosini tashkil qiladi, harakat bar- 

cha bo‘g‘imlami yozish bilan tugallanadi.

Q oilam i  toiqinsim on  harakatlantirish  variantlari:  aw al  chap, 

keyin  o‘ng  q o in i  ketma-ket harakatlantirish va birqancha  uzluksiz 

toiqinsim on harakatlami bir qo‘1 bilan bajarish va hokazo.

Tayyorlov  mashqlari:  qushlar  va  kapalak  qanotini  immitatsiya 

qiluvchi  syujet  o‘yinlari.  Q oilam i  qoqish,  bo‘shashtirish  o ‘yinlari. 

Q o i  bo‘g ‘imlarining  harakatchanligini  oshiradigan  mashqlar,  ta- 

rang  q o ilar bilan pmjinasimon mashqlar  bajarish,  qoilam i  to‘g‘ri 

ushlash ko‘nikmasini mustahkamlash mashqlari.

Uslubiy tavsiyalar:  bir q o i bilan bajarishni  o ‘rganish.  Mashqlar 

aniq va ifodali namoyish etilishi kerak.

Birinchi fazada tirsak va bilak harakatlari “orqada qoladi”, q o ilar 

yozilganda tirsaklar biroz tushiriladi,  harakatlar mushak tarangligi- 

siz bajariladi.

Toiqinlar  oyoq  uchida,  yarim  cho‘qqaygan  holatda  bajariladi, 

kurak qismi  egilgan q o ilar oldinda -  bu tayyorlov  fazasi,  q oilam i 

pastga, yonga, orqaga, yuqoriga siltab harakatlantirish, boldir, tizza, 

tos-bo‘ksa bo‘g‘imlari,  gavda,  yelka,  bel  qismi ham bir  tekis  yozi- 

ladi.  Bosh  orqaga tashlanadi.  Mashq barmoq  uchlarida tugallanadi 

(207-rasm).