‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

96. Bitim turlari:
1
. Bitimlar erkning ifodalanishiga qarab 
bir, ikki va ko 'p tomonlama bitimlarga
bo‘linadi.
2. Bitimlar muqobil ijroning bo‘lish-bo‘lmasligiga qarab 
haq baravariga va
tekinga tuziladigan
bitimlarga bo‘linadi.
3. Bitimlar qay paytdan e ’tiboran tuzilgan deb, hisoblanishiga ko‘ra 
konsensual va real bitimlarga bo‘linadi.
97. Konsensual bitim 
deb, huquq va majburiyatlami o ‘zaro kelishish va 
bunday kelishuvni lozim tartibda rasmiylashtirish paytda vujudga keltiradigan 
bitimga aytiladi. Mulk ijarasi, mahsulot etkazib berish, pudrat, kontraktatsiya 
singari shartnomalar konsensual bitim hisoblanadi.
98. Real bitim 
deb, o‘zaro kelishuvga muvofiq, ashyolar yoki pulni topshirish 
paytida huquq va majburiyatni vujudga keltiradigan bitimga aytiladi. Real 
bitimlarga qarz, omonat, yuk tashish shartnomalarini misol qilib ko‘rsatsa boladi.
4. Bitimlar asosining mohiyati va ularning amal qilishiga ko‘ra kauzal va 
abstrakt (mavhum) bitimlarga bo‘linadi.
5. Bundan tashqari, fidusiar bitimlar ham mavjud.
99.
Fidusiar bitim 
deb taraflarning o‘zaro ishonchga asoslanadigan bitimlarga 
asoslanadi.
100. Muddatli bitimlar 
deb taraflaming huquq va majburiyatlaming vujudga 
kelish yoki bekor bo‘lish vaqti ko‘rsatilgan bitimlarga aytiladi.
101.
Shartli bitim 
deb, taraflar o ‘rtasida tuziladigan bitimning amalga 
oshirilishi yoki bekor bo‘lishi, biror-bir shartga bog‘lab qo‘yilishiga aytiladi.
102.
Forvard bitimlar 
- real tovarni yetkazib berish muddati kechiktirilgan 
holdagi oldi-sotdi bitimlaridir. «Forvard» so‘zi inglizcha Forward transaction 
so‘zidan olingan.
103. Fyuchers bitimlari -
tovarlarga doir standart kontraktlarning oldi- 
sotdi bitimlaridir.