‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

 
Qarang:
Гражданское право: Учеб.: B Зт. T .l. -б-е изд., перераб. Г75 и
доп./Н .Д. Егоров, И.В. Елисеев и др.; Отв. Ред.А.П. Сергеев, Ю.К. Толстой.
—М.: ТК Велби, Изд-во Проспект. 2003. — С. 315.

---

berish orqali1) usullar orqali mulk huquqi amalga oshirilsa, davlat 
muassasalarida operativ boshqaruv va h.k;
2. Muayyan mol-mulkni boshqarishda va o‘ziga biriktirilgan mulkka 
nisbatan mulk huquqini amalga oshirishda har bir davlat organi o‘z 
faoliyatining yo‘nalishidan kelib chiqib, turli vakolatlarga ega bo‘ladi. 
Bu esa davlat mulk huquqini amalga oshirishning murakkab jarayon 
ekanligidan dalolat beradi;
3. Xalq va jamiyat manfaatlari davlat mulk huquqini amalga 
oshirishda ustuvor, eng muhim va birlamchi vazifa hisoblanadi. Har 
qanday holatda ham davlat va u vakolat bergan boshqa shaxslar davlat 
mulk huquqini xalq va jamiyat manfaatlaridan kelib chiqib amalga 
oshirishlari lozim bo‘ladi;
4. Davlat mulk huquqini amalga oshirish usul va vositalari fuqarolik- 
huquqiy ahamiyat kasb etishi bilan birga, ma’muriy-huquqiy 
ahamiyatga ham ega bo‘ladi. Zero, davlat hamma vaqt hokimiyat 
organi sifatida muayyan tartib va qoidalarga asosan faoliyat yuritadi;
5. Davlatning fuqarolik huquqida o‘ziga xos subyekt ekanligini 
hisobga olgan holda, mulk huquqini amalga oshirishda ham o‘ziga 
xosliklarga ega, degan xulosaga kelish mumkin va bu o‘ziga xoslik 
davlat o‘z mulk huquqini amalga oshirish jarayonida kuzatiladi;
6
. Davlat o‘ziga tegishli mulk huquqini sof subyektiv huquq sifatida 
amalga oshira olmaydi. Chunki davlat obyektiv normalar yaratuvchisi 
sifatida subyektiv huquqni to‘liq va bevosita amalga oshirish imkoniya- 
tiga ega boimaydi.
Ushbu holatlardan kelib chiqib, mulk huquqini amalga oshirishda 
davlat mulkdor shaxs kabi o‘ziga tegishli mol-mulkni bevosita o‘zi 
(davlat hokimiyati organlari, munisipial organlar) va o‘zi tashkil etgan 
yuridik shaxslari orqali boshqarishini ta’kidlab o‘tish joiz.
Birinchi holatda (ya’ni, davlatning mulk huquqi bevosita amalga 
oshirilganda) davlat organlari davlatning yuridik shaxslarga biriktiril- 
magan mol-mulkiga nisbatan egallash, foydalanish va tasarruf etish 
huquqlarini amalga oshirsalar, ikkinchi holatda, davlat tomonidan 
tashkil etilgan yuridik shaxslar o‘zlariga muayyan maqsadni amalga 
oshirish uchun biriktirilgan mol-mulkka nisbatan davlat mulk huquqini 
bevosita amalga oshiradilar. Bunda ushbu yuridik shaxslar bir vaqtning
1