‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

173. Majburiyatlar kelishilgan va taraflar uchun maqbul usulda bajarilish
tamoyilidir. 
Majburiyatni bajarish usuli, agar bu usul majburiyatning mohiyati 
anglashilmasa va qonun bilan belgilab qo‘yilgan b o ‘lmasa, shartnom ada 
ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak.
Majburiyatlarning aniq bajarilishi tamoyili - shartnom ada ko‘rsatilgan 
harakatning aynan o‘zi bajarilishining, topshirilishi lozim bo‘lgan narsaning 
(mahsulotning) asl holatida topshirilishini bildiradi.

---

Moddiy narsalar (ashyolar, pullar), ishlar va xizmatlar, shuningdek, ijodiy 
mehnat natijalari (yaratilgan asarlar), umuman, nimaning barpo etilishi yoki 
topshirilishi to ‘g‘risida majburiyat belgilansa, u bajarish predmeti bo‘ladi.
Muqobil va fakultativ majburiyatlar. Qarzdor ikki yoki bir necha harakatlar- 
dan birini qilishga majbur bo‘lishi muqobil majburiyat hisoblanadi.
Fakultativ majburiyat deb, asosan, qarzdor muayyan bir harakatni qilishga 
majbur bo‘lib, shu bilan birga mazkur majburiyatda nazarda tutilgan harakat 
o ‘rniga boshqa bir harakatni qilish huquqini o ‘zida saqlab qolishga aytiladi.
174. Majburiyatni bajarish muddati 
qonun bilan yoki taraflarning o ‘zaro 
kelishuvi bilan yoxud sud qarori bilan belgilanishi mumkin.
175. Umumiy muddat 
- barcha majburiyatning butunlay bajarilishi muddati 
bo‘lsa, juz’iy muddat - majburiyatning qonun yoki shartnomada nazarda tutilgan 
qismlarga bo‘linib, qisman bajarilishidir.
176. Maxsus muddatlar 
biror-bir qo‘shimcha, maxsus harakatlami bajarish, 
chunonchi, qonun yoki shartnomada nazarda tutilgan hollarda zarur hujjatlarni 
topshirish, mahsulotda bo‘lgan kamchiliklar to ‘g‘risida dalolatnomalar tuzish 
uchun belgilangan muddatlardir.
177. Majburiyatning bajarilishini ta ’minlash 
deb qarzdor tomonidan olingan 
va uning zimmasida bo‘lgan vazifani bajarishga majbur qiladigan choralarga 
aytiladi.
178. Neustoyka 
qonun hujjatlari yoki shartnoma bilan belgilangan qarzdor 
majburiyatni bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda, kreditorga 
to ‘lashi shart bo‘lgan pul summasidir. Neustoyka jarima va penya shaklida 
boMadi.