‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

162. Mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlarni fuqarolik-huquqiy himoya
qilish deganda 
- bu huquqlarga qarshi qilingan buzilishlarni bartaraf etish, 
mulkdorning mulkiy manfaatlarini tiklash va himoya qilishga qaratilgan fuqarolik 
qonunchiligida belgilangan vositalar yig‘indisi tushuniladi.
1. Mulk huquqini ashyoviy huquqlar bilan himoya qilish. Bu usul mulk huquqini 
mutlaq subyektiv huquq sifatida himoyalab hech qanday aniq majburiyatga bog‘liq 
bo‘lmagan holatda mulkdorning o‘ziga tegishli bo‘lgan ashyoga egalik qilish, 
foydalanish va tasarruf etish huquqini tiklash yoki bu huquqlarni amalga oshirishga 
to‘sqinlik qiladigan holatlami bartaraf etish tushuniladi.
2. Majburiyat-huquqiy usullar bilan himoya qilish. Bu usullarga mulkdorga 
yetkazilgan zarami qoplash, asossiz orttirilgan mol-mulkni qaytarish, shartnoma 
bo‘yicha olingan ashyoni, agar shartnoma bo‘yicha ashyo m a’lum muddatga 
foydalanishga berilgan bo‘lsa qaytarish kabi mulk huquqini himoyalovchi usullar 
misol bo‘ladi.
3. Fuqarolik huquqining turli institutlari bilan himoya qilish. Bu guruhga 
mulk huquqini fuqarolik-huquqiy himoya qilishning shunday usullari kiradiki, 
ular ashyoviy huquq va majburiyat-huquqiy munosabatlarga aloqador bo‘lmas- 
dan, fuqarolik huquqining turli institutlaridan kelib chiqadi.
4. Mulk huquqining bekor bo‘lishini qonun hujjatlarida nazarda tutilgan 
asoslarda himoya qilish. Mazkur maxsus usul bilan bog‘liq fuqarolik-huquqiy 
usullarga, bevosita mulk huquqi bekor bo‘lishi oqibatida yuzaga keladigan huquq 
buzilishlarini fuqarolik qonun hujjatlarida belgilangan m e’yorlar orqali 
himoyalash usullari kiradi.
163. Vindikatsion da’vo deganda, 
qonuniy eganing noqonuniy egadan mulkni 
natura holida qaytarib berish to‘g‘risidagi noshartnomaviy talabi tushuniladi.
164. Negator da’vo deyilganda, 
ashyoga egalik qiluvchi mulkdorning 
uchinchi shaxslardan mulkni egallash, foydalanish va tasarruf etish huquqini

---

amalga oshirishga to ‘sqinlik qiluvchi holatlarni bartaraf etish haqidagi 
noshartnomaviy talab tushuniladi.