‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

vositalar (grammatik q o ‘shimchalar, yordamchi s o ‘zlar) yordamida
bog‘lanishi grammatik bog‘lanish hisoblanadi.
Masalan, yuqorida keltirilgan ikkinchi misolda 
bog'larda
so‘zi
pishgan
so‘ziga 
-da
kelishik qo‘shimchasi yordamida bog'lanyapti.
G apda so‘zlarning bog‘lanishi faqat gram m atik bog'lanish bilan 
cheklanib qolmaydi. B ogianayotgan so‘zlar mazmuniy tom ondan ham
o ‘zaro muvofiq b o iad i. M asalan, 
gullamoq
so‘zi 
gul chiqarmoq
m a’nosi
446

---

bilan gullash xususiyatiga ega bo‘lgan narsalarni bildiruvchi so‘zlarga 
bog'lanadi: 
o ‘rik gulladi, jiy d a gulladi kabi,
lekin 
tosh, loy, suv
kabi so'zlar 
bilan bog‘lana olmaydi. 
Yashnadi, rivojlandi
m a’nosi bilan yashnashi 
mumkin b o ig an turli jam oa, tashkilot, m ahalla nomlarini bildiruvchi 
so‘zlarga ham bog‘lanadi: 
qishloq gulladi, litsey gulladi
kabi. Ko'rinadiki, 
o ‘zaro bog‘lanayotgan so'zlarda mazmuniy uyg'unlik bo‘ladi.
t
Ju da muhim. 
Gapda so ‘zlarning bog ‘lanishi ikki x il b o la d i:
ф
a) teng bog ‘lanish; b) tobe bog ‘lanish.
Masalan, 
Kalila
va 
Dimna; Kitobni o'qimoq.
Bularning birinchisida 
Kalila so‘zi Dimna so‘zi bilan 
va
teng bog‘lovchisi yordamida; 
kitobni
s o ‘zi
esa 
o'qimoq
so'ziga 
-ni
tushum kelishigi yordam ida bog‘lanyapti. 
Birinchi bog‘lanish 
teng bog‘lanish,
ikkinchi bog‘lanish esa