‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

187-mashq.
Q o ‘shimchalar yordamida s o ‘z!ar yasang va ulardagi
qo‘shimchalarga xos bo‘lgan shakldoshlarni izohlang.
-t, -ch, -uq, -gi, -un 
Namuna:
tin-ch (sifat yasovchi) 
sevin-ch (ot yasovchi)
188-mashq.
Gaplarni o ‘qing. Shakldosh qo‘shimchalarni topib, ularni
izohlang.
H unar ado bo'lmas boylikdir. Ilm kelinchakka o'xshaydi: u xilvat va 
pinhoniylikni yoqtiradi. Erinchak, dangasa insonlar hayotda hech qachon 
muvaffaqiyat qozonolmaydi. Ishsizlik illatning uyasi. Barvaqt turishga 
odatlaning, baraka topasiz. Vafoli odamning do'stlari ham samimiy bo'ladi. 
Bevafo do'stdan jabrli dushman afzal.
Jonim dan o'zga yori vafodor topmadim,
Ko'nglimdin o'zga mahrami asror topmadim. 
(Bobur)
130

---

Vafosizda hayo yo‘q, hayosizda vafo yo‘q. 
(Navoiy)
Qiziga qalamdon 
sotib oldi. Bilimdon va tadbirkor, raqobatbardosh yoshlar Vatanimizning 
kelajagi sanaladi.
189-mashq.
Quyidagi so ‘zlar ishtirokida gaplar tuzing. Q o‘shimcha-
lardagi shakldoshlarni tushuntirib bering:
chizig — tiniq, bosqin
— 
sotqin, sezgi — qadimgi, otashin
— 
ekin,
qirg'in
— 
so'lg'in, chink — elak.
Q O ‘SHIM CHALAR M A ’N O D O SH L IG I
Q o ‘shimchalarda shakldoshlikdan tashqari m a’nodoshlik hodisasi
ham uchraydi. 
Ba’zan m a’lum bir so‘z yasash m a’nosini ifodalash uchun 
birdan ortiq qo‘shimchalardan foydalanishga to ‘g‘ri keladi. M asalan, 
-li
qo‘shimchasi o'rniga 
-kor, -dor, bo-, ba-, ser-
qo‘shimchalarini qo‘llash 
mumkin:
itoatli — itoatkor 
shirali — shirador 
savlatli — basavlat 
sutli — sersut 
obro‘li — boobro‘
Shuningdek,