‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

ko'pincha yangi m a’no hosil b o‘ladi: nari-beri (tezj, uncha-muncha (sal,
oz)
kabi. Ba’zilari esa so ‘z m a’nosini kuchaytirish, ta’kidlash, um um ­
lashtirish uchun ishlatiladi: tez-tez
(tezlikni kuchaytirish), sira-sira
(m a’noni ta’kidlash), tun-kun
(umumlashtirish) kabi.
So‘z takrorida qismlar turli shaklda bo‘ladi, shunga ko‘ra ular quyidagi
turga bo‘linadi:
1. Har ikki qism bir xil shaklda: tog ‘-tog tez-tez, k o ‘p - k o ‘p
kabi.
2. Birinchi qism chiqish kelishigida, ikkinchi qism bosh va jo ‘nalish
kelishigida: ко ‘pdan ко ‘p, naridan beri, yildan yil(ga)
kabi.
420

---

3. Birinchi qism bilan ikkinchi qism o ‘rtasida b a , - та
qo‘shimcha!ari
qo‘yiladi: yuzm a-yuz, qadam -baqadam , dam -badam , eshikma-eshik
kabi.
4.
Ikkinchi qism ning birinchi tovushi fonetik o'zgarishga uchraydi:
osh-posh, ora-chora, odam -podam
kabi.
Juft va takroriy so‘zlar qismlari o'rtasiga yozuvda chiziqcha qo‘yiladi.
Takroriy so'zlar qismlari o'rtasida -та,
6a-qo‘shimchalari qo‘yilganda
-та
birinchi qism oxiriga, ba-
esa ikkinchi qism boshiga qo'shiladi. Masalan,
orqama-ketin, dam-badam, zo ‘r-bazo ‘r, zinhor-bazinhor
kabi.
So'zlarni takrorlash va juftlash yo'li bilan ravish yasalganda, ular
quyidagi so'z turkumlaridan bo'ladi:
1. O t-ot (qator-qator, tun-kun, yildan yilga).
2. 
Sifat-sifat (uzundan uzun, ochiqdan ochiq).
3. F e ’l-fe’l (uzil-kesil, turib-turib, q o ‘sh a -q o ‘sha, q o ‘y a rd a -q o ‘ym ay,