‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

•
deyiladi.
M asalan, 
Oyni etak bilan yopib bo ‘Imas.
(
M aqol
)
391

---

K o‘m akchilar tarixan m ustaqil so'zlar bo'lib, hozirgi kunda leksik 
m a’nosini yo'qotgan va gram m atik m a’no ifodalashga o'tg an so'zlardir. 
M ustaqil m a’nosini y o 'q o tish darajasiga k o 'ra, k o 'm ak c h ila r ikki 
guruhga bo'linadi: 
1
) sof (asl) ko'm akchilar; 
2
) vazifadosh k o'm ak­
chilar.
Leksik ma’nosini tamoman yo‘qotib, faqat grammatik ma’no
ifodalashga o ‘tgan ko'makchilarga sof (asl) ko‘makchilar deyiladi.
J
Bunday ko'm akchilarga 
kabi, singari, bilan, birga, uchun, sayin,
haqida, holda
kabi ko'm akchilar kiradi.
Leksik ma’nosini saqlagan holda, gapda grammatik ma’no
ifodalash vazifasini bajaruvchi so ‘zlarga vazifadosh ko‘makchilar
I 
deyiladi. 
Bunday ko'makchilarga 
ustida ( ish ustida), ostida (ozodlik
* 
bayrog'i ostida), oldida (vijdoni oldida), orasida, orasiga (xalq
orasida), boshida (yo 4 boshida), qarab (Toshkentga qarab yurmoq),
b o ‘ylab (daryo b o ‘ylab)
singari ko'm akchilar kiradi.
Vazifadosh ko'm akchilar ko'm akchilashayotgan ot va fe’llardir. 
Shunga ko'ra bunday so'zlar mustaqil so'z vazifasida ham kelishi mumkin 
bo'ladi. Masalan, 
kitob televizor ustida turibdi —televizor ustida janjallashdi.
Devordan bo'ylab qaradi
— 
Ariq bo'ylab ketdi
va h.k.
K o'm akchilar bir mustaqil so'zni ikkinchi mustaqil so'zga tobelash- 
tirib bog'laganligi uchun kelishik qo'shim chalari bilan bir xil vazifa 
bajaradi, shuning uchun so f ko'm akchilarni k o'p hollarda kelishik 
qo'shim chalari bilan alm ashtirish m um kin bo'ladi. M asalan,