‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

321-mashq.
Quyidagi fel yasovchi qo‘shimchalarni yozing: 
-la, -a, -y,
-ilia, -r, -ir, -ar, -ay, -sa, -sira, -imsira, -ik.
Yuqoridagi qo‘shimchalarni ishtirok ettirib gaplar tuzing. Yozgan 
gaplaringizda 
-a, -y, -ir, -ar, -ay, -ik
kabi q o ‘shim chalardan fe ’l 
yasalmasin.
322-mashq.
Maqollarni o ‘qing va yod oling. N uqtalar o ‘rniga fe’l 
yasovchi qo'shim chalarni qo ‘yib ko‘chiring.
1
. Vijdonsiz kishidan o ‘pka...ma.
2. Yomon bilan yo'ldosh bo‘lsang.
Yom ondan burun o ‘lasan.
Yaxshi bilan sirdosh bo ‘lsang,
Yaxshilik bilan un...san.
3. Oxir zamon bo'lsa, tog‘a jiyan bilan qozi...ar.
4. Yomonga yo‘l ...sang, «yov keldi» qilar.
5. Dushm an siringni o ‘g‘irlar.
D o'st xatoingni to ‘g ‘ri...r.
6
. C hin do'st boringni oshirar,
Y o'g'ingni yash..ar ?
7. Y o'lda yursang, tuya ish...t,
Elda yursang — miya.
8
. Aqlliga aytdim, ang...di — bildi,
Aqlsizga aytdim, shaq...b kuldi.
9. It ir...shni onasidan o'rganar.
10. Katta yesang ham, katta gap...ma.
11. Qarindoshingni yom on ...b,
Qaydan tug'gan toparsan.
323-mashq.
Yasama fe’llarni topib, ko'chirib yozing. So'ngra tarkiblarga 
ajrating.
1. Chin do'st uldirkim, do'stidan hech qachon ranjimaydi, agar 
ranjisa ham , uzrini qabul qiladi.
2. Biror mamlakatda jabr-zulm va fisq-fasod kuchayib ketarkan, asl 
podsholar adolat o'rnatib, flsq-fasodni, zulmni yo'qotishi lozim.
3. Zulmning nom -nishonini yo'qotgin.
4. Qilmoqchi bo'lgan ishlarini qilmasdan qoldirmasinlar. Agar biror 
ishni qilmaslikka so'z berar ekanlar, uning yaqiniga ham yo'lamasinlar.
372

---

5. Podshoh h ar kimning so‘zini eshitsin, h a r kim dan flkr olsin. 
Qaysi biri foydaliroq bo ‘lsa, uni ko'ngil xazinasida saqlab, vaqtida 
ishlatsin.
6
. Shoshm aslik kerak yerda shoshilm adim , shoshilarli ishlarni 
kechiktirm adim . Qaysi ishni chorayi tadbir bilan bitirishning iloji bo'lsa, 
unda qilich ishlatmadim.
7. Sipohning tarqoqligi saltanatning kuchsizlanishiga olib keladi.
8
. Hayotning ko‘p issiq-sovug‘ini ko‘rib... saboq olib, tajribamni 
oshirdim. D o ‘st-u dushman bilan kelishib yashadim.